بدون شک ما عاشق مصرف چای و دمنوش‌های گیاهی هستیم. در طول روز حتما چند استکان چای و یا دمنوش گیاهی می‌خوریم. امروزه با رشد جمعیت و نیاز آن، شرکت‌های متعددی شروع به تولید چای‌ها و دمنوش‌های بسته بندی کرده اند؛ اما رویکرد و تفکر غالب نسبت به این دمنوش‌ها و چای‌های بسته بندی که ما در ادامه به آن‌ها چای کیسه‌ای می‌گوییم، مثبت نیست.
این چای‌های کیسه‌ای را غیر طبیعی و دارای اسانس و رنگ می‌دانیم. برای استفاده حداکثری از دمنوش ها، باید مواردی را رعایت کرد. در این مقاله در کنار شناخت تفاوت چای کیسه‌ای و فله، به نکات مهم برای تهیه دمنوش می‌پردازیم.
نکات مهم برای تهیه دمنوش ها؛ علت مصرف دمنوش‌های گیاهی
اغلب دمنوش‌های گیاهی را به دلیل خواص بسیار متفاوتی که برای سرماخوردگی و … دارند، مصرف می‌کنند. طعم مطبوع گیاهان دارویی و چای، هر کسی را دیوانه می‌کند. این دمنوش‌ها علاوه بر ایجاد حس شادابی، کمک شایانی به مشکلات جسمی و روحی کرده اند و اثرات مفیدی بر سیستم ایمنی و گوارش و … می‌گذارند. در واقع، بسیاری از ما مصرف گیاهان دارویی را مناسب و کاملاً بی ضرر می‌دانیم؛ اما در زمینه مصرف چای فله یا کیسه‌ای هنوز اتفاق نظری وجود ندارد. نگاه کلی همان طور که اشاره شد، نگاهی منفی به چای‌ها و دمنوش‌های کیسه‌ای است.
نکات مهم برای تهیه دمنوش ها؛ دمنوش کیسه‌ای یا فله، کدام بهتر است؟
دمنوش‌های گیاهی مواد بسیار حساسی هستند. هر مرحله از جمع آوری تا بسته بندی باید توسط پرسنل آموزش دیده انجام شود. در غیر این صورت ممکن است عناصر مختلفی به همراه دارو‌های گیاهی وارد چرخه تغذیه ما شوند. عناصری که ممکن است سلامت ما را با تهدید روبه‌رو کنند.
با توجه به مطالعات انجام شده، گیاهان دارویی فله، اجناسی که به صورت کیلویی و غیر بسته بندی فروخته می‌شوند؛ تهیه شده از عطاری‌ها، حاوی عناصر آلودگی مانند سنگ، فلز، تراشه‌های چوب، عناصر آلودگی شیمیایی، بقایای آفت کش ها، عناصر آلودگی بیولوژیکی مانند قطعات حشرات مرده و عناصر آلودگی میکروبیولوژیکی هستند. این محصولات معمولا بدون هیچ گونه برچسب سلامت و … به مردم ارائه می‌شوند.
این موضوعات در مورد چای کیسه‌ای صدق نمی‌کند. در هر مرحله از تولید محصول، کنترل‌ها بر اساس سلامت انسان انجام می‌شود. این محصولات حاوی مواد خارجی و بقایای میکروبیولوژیکی نیستند. حالا شما بگویید آیا چای کیسه‌ای سالم است یا چای فله؟
هر چند هنوز در زمینه استفاده از چای کیسه‌ای بین محققان توافق نظر موجود نیست. محققان دانشگاه مک گیل در کانادا به یک نتیجه مهم در مورد یک برند غیر معروف چای کیسه‌ای دست یافتند. مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۹ نشان داد که یک چای کیسه‌ای حاوی میلیارد‌ها ذره میکروپلاستیک است. نتایج این تحقیق عاشقان چای را ترساند. به همین دلیل این محققان پیشنهاد کردند که از برند‌های معروف چای‌های بسته بندی یا چای فله استفاده شود.
به صورت کلی همه کیسه‌های چای حاوی نایلون، پلاستیک و مشتقات نیستند. پس از چه ساخته شده اند؟ کیسه چای از الیاف برگ‌های گیاه آباچا، نوعی درخت موز که در فیلیپین می‌روید، تهیه می‌شود.
در تهیه دمنوش گیاهی باید به این نکات توجه کنیم:
دمنوش‌های گیاهی از نظر طرز تهیه به سه دسته تقسیم می‌شوند:
خیساندن در آب داغ (دم کردن).
جوشاندن (جوشانده)
خیساندن در آب داغ و قرار دادن آن در دمای اتاق (خیساندن)
قسمت‌های حساس گیاه مانند برگ و گل (نعناع، بابونه و…) را باید به روش دم کرده تهیه کنید. در غیر این صورت، نمی‌توانید از این گیاه بهره کافی ببرید؛ زیرا ممکن است اجزای فعال آن با گرما از بین بروند.
چه گیاهانی باید بجوشند؟ از نکات مهم برای تهیه دمنوش‌ها
قسمت‌های سفت گیاه مانند ریشه و پوست (دارچین، زنجبیل، زردچوبه) را باید بجوشانید. از آن جایی که عبور ماده موثره از این قسمت‌ها به داخل آب مشکل است؛ می‌توان آن را در مدت زمانی که بیش از ۵ دقیقه نباشد، جوشاند. اگر محصول به صورت پودر باشد، نیازی به جوشاندن آن نیست؛ می‌توان آن را دم کرد.
چه گیاهانی باید با حرارت ملایم خیسانده شوند؟
فرآورده‌های حاوی موسیلاژ (ریشه گل ختمی، بذر کتان و …) و گیاهان حساس به حرارت را به آب دمای اتاق اضافه کرده و یک شب بگذارید و مصرف کنید. بدین ترتیب روش‌های آماده سازی را هم یاد گرفتیم.
برای چای کیسه‌ای زمان و دمای آماده سازی روی بسته بندی درج شده است. علاوه بر این، در صورت وجود خواص آلرژی‌زای گیاه، ناراحتی‌هایی که در هنگام مصرف ایجاد می‌کند (مثلاً سنا اثر اسهال‌آوری دارد، باید دو فنجان در روز مصرف شود)، خواصی مانند TETT نیز در گیاه ذکر شده اند. در حالی که در محصولات فله، چنین اطلاعاتی موجود نیست.
به علاوه چای کیسه‌ای با گرما مهر و موم شده و فاقد هرگونه مواد چسبنده است. با این اوصاف چای کیسه‌ای بهتر است. اشتباه نیست اگر بگوییم محصول بسته بندی شده یک محصول سالم است.
قبل از این که فراموش کنیم، اگر می‌خواهید دمنوش گیاهی با عسل مصرف کنید؛ دمنوش خود را تا ۴۵-۵۰ درجه خنک کنید. زیرا بالاتر از این دماها، عسل با اثر گرما خراب می‌شود و شما نمی‌توانید بهره کافی را ببرید.
