پایانه های عصبی در معده به گونه ای است که به هورمون های استرس منتقل شده از مغز واکنش نشان داده و این واکنش ها باعث می شود خون به قلب و ریه ها و عضلات بیشتر پمپاژ شود.
معده درد عصبی یک اصطلاح عامیانه است که متخصصان در تشخیص رسمی در علم پزشکی از این اصطلاح استفاده نمی کنند.
معده درد عصبی ممکن است یک واکنش طبیعی در سیستم گوارش بدن در مواقع استرس زا باشد. معده درد عصبی ریشه و منشاء جدی دیگری ندارد.
معده درد عصبی و ناشی از اضطراب می تواند در هر زمانی حتی وقتی که فرد دارای هیچ گونه اضطرابی نیست رخ دهد. اما اغلب این حالت زمانی رخ می دهد که فرد دچار یک حمله عصبی می شود.
در طی حملات عصبی بدن تحت فشار زیادی قرار می گیرد و باعث فعال شدن بیش از حد هورمون ها می شود. همچنین افرادی که در معرض حملات عصبی قرار می گیرند مستعد ابتلا به هیپوفنتیلاسیون هستند که این حالت ممکن است منجر به التهاب معده و متعاقب آن درد معده شود.
در معده دردهایی که منشاء عصبی دارند عواملی مانند وضعیت عاطفی، سلامت روان، وضعیت گوارش و سلامت روده ها نیز دخیل هستند.
علائم معده درد عصبی
معده درد عصبی لزوما با درد معده همراه نیست بلکه علائم دیگری نیز می تواند داشته باشد. هرچند بسیاری از این علائم شباهت زیادی به درد معده با منشاء جسمانی دارد. به طور مثال بیماری سندروم روده تحریک پذیر دارای علائمی بسیار شبیه به معده درد عصبی است.
علائم معده درد عصبی شامل موارد زیر می باشد:
• نفخ معده
• تأخیر در تخلیه معده
• حالت تهوع یا دلپیچه و احساس گرفتگی در شکم
• احساس التهاب و لرزش در معده
• احساس سوزش معده
• احساس التهاب، لرزش و ارتعاش در معده
• دلشوره
• احساس اضطراب و نگرانی
• سوء هاضمه و احساس سیری زود هنگام در حین خوردن غذا
• تکرر ادرار و دفع
علت های معده درد عصبی
مهمترین عامل ایجاد معده درد عصبی استرس و تنش است. این حالت به همراه تهوع و نفخ معده رخ می دهد. معده درد عصبی می تواند علائم شدید و یا سطحی داشته باشد. این عارضه که ناشی از استرس زیاد است دلایل مختلفی دارد مانند مشکلات مالی، مشکلات خانوادگی و اجتماعی، ناراحتی بر اثر از دست دادن کسی، بیماری های مزمن و .. .
استرس نه تنها یکی از منشاء های ایجاد معده درد عصبی است بلکه عامل بروز مشکلات سلامتی متنوعی است.
در نتیجه استرس در بدن هورمونی به نام اپی نفرین آزاد می شود. این هورمون به صورت سیگنال هایی به معده فرستاده می شود که در نتیجه آن در معده بیشتر از حد نرمال اسید ترشح می شود. این اسید ترشح شده بیش از حد باعث ایجاد اختلال در عملکرد طبیعی معده و دستگاه گوارشی می شود.
معده درد عصبی در کودکان نیز ممکن است بروز کند.
تأثیر احساسات بر روی معده درد عصبی
هر نوع احساسی در بدن باعث ایجاد واکنش خاصی می شود. هنگام عصبانیت تپش قلب بیشتر شده و آدرنالین خون بالا می رود و سیستم گوارشی دچار اختلال می شود.
اضطراب و استرس و تنش باعث ترشح هورمون های اسرس در بدن می شود. متعاقب آن تغییرات فیزیولوژی در بدن ایجاد می شود.
استرس سبب ایجاد مشکلاتی در هضم غذا می شود و ماهیچه های معده را دچار انقباض می کند. همین امر باعث به وجود آمدن یک احساس ناخوشایند در معده می شود که معده درد عصبی نام دارد.
راه های درمان معده درد عصبی
کنترل هیجان و استرس
در هنگام بروز معده درد عصبی بهتر است کاری انجام دهید تا این عارضه از بین برود یا به حداقل برسد. مکان استرس زا را ترک کنید، یک دوش بگیرید و یا موسیق ملایم گوش کنید. نفس عمیق بکشید، ورزش سبک انجام دهید. سعی کنید به خود تلقین کنید و تصور کنید که بر مشکلی که باعث ایجاد این حالت در شما شده است غلبه کرده اید. سعی کنید برای حل مشکلی که باعث ایجاد این عارضه شده برنامه ریزی کنید، این برنامه ریزی به شما کمک می کند تا احساس کنید که کنترل امور به دست خودتان است.
سعی کنید از دوستان صمیمی و یا افراد خانواده کمک بگیرید. برای رسیدن به آرامش به پیاده روی بروید و قدم بزنید.
به وسیله مدیتیشن و ریلکسیشن استراحت کنید و به چیزی که دوست دارید فکر کنید تا نیروی از دست رفته را به دست آورید.
تغذیه مناسب داشته باشید. و از غذاهایی که باعث تحریک دستگاه گوارشی می شود پرهیز کنید.
نوشیدن مایعات
در صورت بروز این عارضه اگر دچار حالت تهوع و استفراغ شدید باید پس از استفراغ حدود یک ساعت درنگ کرده و سپس مقداری آب و یا مایعات سالم دیگری بنوشید. وقتی آب کافی به بدن رسید تا 6 ساعت بعد نباید غذاهای جامد بخورید.
مصرف دمنوش ها و داروهای گیاهی
مصرف برخی از گیاهان و دمنوش ها مانند چای نعناع و زنجبیل می تواند در کاهش درد معده عصبی و از بین بردن حالت تهوع مؤثر باشد. دم کرده و یا عصاره گیاه استوخودوس و لیمو نیز می تواند سبب کاهش گرفتگی عضلات شکم و تسکین درد معده مؤثر باشد.
می توانید طبیق تجربیات شخصی خودتان هر غدا یا نوشیدنی یا دمنوش گیاهی که باعث درمان معده درد می شود استفاده کنید.
مصرف برخی از سبزیجات برگ‌دار مثل کاهو و اسفناج هم می تواند برای تسکین درد معده عصبی مفید باشد.
استفاده از دارو
بسیاری از داروها هستند که در داروخانه ها بدون نسخه فروخته می شوند. اگر می دانید که هر کدام از این داروها برای درمان علائم معده درد عصبی مانند اسهال و تهوع و استفراغ و اسید زیاد معده مفید هستند و باعث کاهش این نشانه ها می شود می توانید استفاده کنید. اما توصیه می شود قبل از آن با پزشک خود در مورد انتنخاب دارویی که بهترین اثر را دارد و مناسب برای شماست مشورت کنید.
پرهیز از مصرف کافئین
کافئین باعث تشدید نگرانی و اضطراب شده و معده درد عصبی را بد تر می کند. علاوه بر این کافئین باعث تحریک روده ها می شود.
زمانی که دچار معده درد عصبی می شوید بهتر است تا رفع کامل این حالت از مصرف نوشیدنی های کافئین دار خودداری کنید. می توانید به جای مصرف چای و قهوه از چای سبز و یا نوشیدنی آرام بخش دیگری استفاده کنید.
راههای پیشگیری از معده درد عصبی
معده درد عصبی می تواند نشانه این باشد که شما در یک حالت عصبی هستید. باید ریشه آن را پیدا کرده و با روش هایی که گفته شد آن را کنترل و مدیریت کنید.
تقویت دستگاه گوارشی
معده درد عصبی نشانگر مشکلاتی در دستگاه گوارشی است. در واقع هم سطح استرس و هم سلامت دستگاه گوارش نیاز به تقویت دارد. احساس سیری زودهنگام و سوء هاضمه از مهمترین نشانه های معده درد عصبی است.
اگر بخواهید معده درد عصبی را با وجود مشکلات گوارشی مانند نفخ و سوء هاضمه درمان کنید کار بسیار مشکل تر می شود. برای همین باید به طور همزمان از راه هایی برای کنترل استرس و تقویت دستگاه گوارشی استفاده کنید.
می توانید به راحتی با ایجاد تغییراتی در رژِیم غذایی خود از بروز این عارضه جلوگیری کنید. برای این کار می توانید از غذاهای حاوی فیبر و پروبیوتیک و یا مکمل های آنها استفاده کنید.
در صورت اقدام به تغییرات در رژیم غذایی و مصرف مکمل ها و در صورتی که از داروی خاصی استفاده می کنید ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
تغییر عادت های غذایی
اگر عادت به خوردن غذا در وعده های کم اما در مقدار زیاد دارید بهتر است این عادت را تغییر دهید و از تعداد وعده های بیشتر اما مقدار غذای کمتر استفاده کنید. این کار سبب می شود تا مشکلات هضم غذا بر طرف شود.
در صورتی که دچار سوزش معده هستید از غذاهای کوچکتر و سبک تر با هضم آسان استفاده کنید.
به جای سه وعده غذا خودرن در طول روز از تنقلات و میان وعده های کوچک و در تعداد دفعات بیشتر استفاده کنید. بهترین میان وعده ها می تواند سبزیجات برگ دار مانند کلم و اسفناج و کاهو در سالاد باشد.
انجام حرکات ورزشی خاص
با استفاده از ورزش و حرکات ورزشی می توانید استرس و اضطراب و انرژی های منفی را از بدن خود تخلیه کنید. این کار تا حد زیادی به شما کمک می کند تا دستگاه گوارشتان سالم بماند. از ورزش هایی مانند یوگا می توانید به این منظور بهره ببرید.
