قهوه و چای همانند تفاوت در طعم و شکل ظاهری، خواص متفاوتی نیز برای سلامتی بدن به همراه خواهند داشت اما در خیلی از موارد نیز خواص آنها نزدیک به هم است. در این بخش علاوه بر اشاره به خواص این دو نوشیدنی آنها را با یک دیگر مقایسه نیز خواهیم کرد. از جمله فواید چای و قهوه برای سلامتی عبارتند از:
چای و قهوه حاوی آنتی اکسیدان هستند
یکی از مهمترین فواید قهوه و چای وجود آنتی اکسیدانها در آنها است.آنتی اکسیدان ها بدن را در مقابل رادیکال های آزاد محافظت کرده و از پیشرفت بیماری های مزمن پیشگیری می کنند. چای و قهوه حاوی آنتی اکسیدان و پلی فنل هستند که هم در طعم دهی وهم در افزایش سطح سلامت بدن نقش مهمی ایفا می کنند.
انواع زیادی از پلی فنل ها در چای و قهوه وجود دارد. مطالعه اولیه بر روی سلول های سرطانی خون نشان داده است که نوشیدن چای سیاه می تواند اثر محافظتی برسلول ها خون داشته باشد. همچنین قهوه و چای می توانند از سرطان کلیه، پستان، کولون، مثانه و رکتوم پیشگیری کنند. البته نیاز به مطالعات بیشتری در این زمینه وجود دارد.
پلی فنل ها سبب کاهش ریسک بیماری های قلبی می شوند. این اثر محافظتی بر روی قلب از طریق گشاد کردن عروق و کاهش فشار خون، جلوگیری از تشکیل عروق جدید و خاصیت ضد پلاکتی آن که مانع از حملات قلبی و مغزی می شود اعمال می شود.
خواص قهوه و چای ناشی از کافئین
کافئین نقش مهمی در خواص چای و قهوه در سلامتی ایفا میکند. قهوه در مقایسه با چای حاوی کافئین بیشتری است ولی هردو نوشیدنی از نظر خواص کافئین برای انسان موثر است. کافئین ریسک بیماری های مزمن را کم می کند و حال عمومی و هشیاری و قوای جسمی شما را افزایش می دهد. با وجود اینکه خواص کافئین به زمان آماده سازی و میزان مصرف و روش تهیه آن بستگی دارد.
میزان مجاز مصرف کافئین برای انسان روزانه 400 میلی گرم توصیه شده است. یک فنجان قهوه به طور متوسط حاوی 95 میلی گرم کافئین بوده در حالیکه یک فنجان چای حاوی 47 میلی گرم کافئین است. کافئین قدرتمند ترین محرک سیستم عصبی بوده و برای افزایش قدرت در ورزش استفاده می شود.
افزایش سطح انرژی
نوشیدن قهوه و چای سبب افزایش انرژی بدن می شوند و به دلیل همین خواص قهوه و چای است که این دو نوشیدنی گرم به انتخابی متداول در ورزشکاران بدیل شدهاند.
این اثر در قهوه از طریق کافئین انجام می شود. کافئین با افزایش سطح دوپامین و مسدود کردن آدنوزین سبب افزایش قدرت جسم و کاهش استرس می شود. دوپامین همچنین سبب افزایش ضربان قلب شده و با تاثیر گذاری بر سیستم عصبی مغز، سبب اعتیاد به قهوه می شود.
از طرفی آدنوزین اثر خواب آور دارد و مسدود شدن آن توسط کافئین منجر به کاهش احساس خستگی می شود. اثر کافئین در افزایش قدرت جسم و انرژی بدن خیلی سریع اتفاق می افتد. به همین دلیل مردم برای افزایش فوری انرژی از نوشیدن قهوه بهره می برند.
خواص چای در افزایش انرژی با قهوه متفاوت است. اگرچه میزان کافئین موجود در چای به مراتب از قهوه کم تر است ولی سرشار از ال کارنیتین بوده که انتی اکسیدان قوی و محرک سیستم عصبی مغز است. برخلاف کافئین، ال کارنیتین از طریق افزایش امواج آلفا مغز سبب اثرات ضد استرس میشود. این ماده هم چنین به حفظ هوشیاری، تمرکز و دقت کمک می کند.
اثر کاهش وزن ناشی از کافئین
کاهش وزن و چربی سوزی نیز یکی دیگر از فواید قهوه و چای است که افراد را مجاب به نوشیدن آنها میکند. کافئین سبب افزایش سوخت و ساز بدن شده و اثر آن تا 3 ساعت پس از مصرف باقی می ماند. همچنین این ماده مانع تولید سلول های چربی می شود و از این رو اثر چربی سوزی دارد. این تاثیر به اسید کلروژنیک موجود در کافئین نسبت داده شده است.
از طرفی پلی فنل های چای مانند تئوفلاوین سبب کاهش وزن می شوند. ماده تئوفلاوین سبب مهار لیپاز پانکراس و آنزیم هایی می شود که نقش کلیدی در تولید سلول های چربی دارند. همچنین به نظر می رسد که پلی فنل های موجود در چای سیاه سبب تغییر تنوع میکروبی دستگاه گوارش شده و سبب بهبود عفونت در دستگاه گوارش می شود، و از این طریق در کنترل وزن اثر می گذارد.
چای یا قهوه؛ کدام یک بهتر است؟
اما با توجه به فواید چای و قهوه که آنها را مرور کردیم، کدام یک را به عنوان نوشیدنی بهتر باید انتخاب کنیم؟
هم قهوه و هم چای از منابع آنتی اکسیدانی محسوب می شوند و سبب پیشگیری از بیماریهایی نظیر سرطان می گردند. سایر مطالعات ادعا دارند که کافئین در پیشگیری از پارکینسون، دیابت نوع دوم و سیروز کبدی موثر است. از طرفی چای اثر محافظتی در سنگ کلیه و آرتریت دارد.
قهوه کافئین بیشتری نسبت به چای دارد و این برای کسانی که به دنبال اثر فوری در افزایش انرژی بدن هستند، مفید است. اگرچه می تواند سبب اضطراب و بی قراری شود. از این روی برای افرادی که سابقه اضطراب دارند، شاید چای انتخاب بهتری باشد. به علاوه ترکیب کافئین و ال کارنیتین در چای سیاه سبب حفظ آرامش و در عین حال هشیاری مغز میشوند.
اثرات مفید هر دو در میزان مصرف متعادل آن است. هم چنین ذائقه شخصی و حساسیت شما به کافئین نقش بزرگی را در این میان به عهده دارد.
