دیابت یک اختلال در سوخت و ساز (متابولیسم) بدن است که در آن یا انسولین به میزان کافی در بدن وجود ندارد و یا انسولین موجود قادر نیست تا وظیفه خود را به درستی انجام دهد و در نتیجه به علت وجود مقاومت در برابر آن، قند خون بالا می‌رود. انسولین هورمونی است که توسط سلولهای “بتا”واقع در پانکراس ترشح می‌شود و وظیفه اصلی آن کاهش قند خون است. پانکراس نیز یکی از غدد دستگاه گوارش است که در پشت معده قرار دارد بالا بودن قند خون در دراز مدت باعث بروز عوارض در سیستم قلب و عروق، کلیه‌ها، چشم و سلسله اعصاب می‌گردد.
فرق دیابت نوع 1 و 2 در چیست؟
به طور کلی دیابت به چهار گروه تقسیم‌بندی می‌شود:
دیابت نوع 1
در دیابت نوع1 که % 15- 10 کل موارد دیابت را تشکیل می‌دهد تولید انسولین از پانکراس (لوزاالمعده) به علت از بین رفتن سلولهای سازنده انسولین، متوقف می‌شود به همین خاطر افراد مبتلا به این نوع دیابت باید از بدو تشخیص، انسولین مورد نیاز بدن را به صورت تزریقات روزانه تأمین کنند. دیابت نوع1 اغلب در سنین زیر 30 سال به وجود میا‌ید.
بیشتر بدانید : درمان دیابت نوع 1 بدون تزریق انسولین
دیابت نوع 2
در دیابت نوع2 که بیشتر در بالغین بالای 30 سال و چاق دیده می‌شود و % 90- 85 کل موارد دیابت را شامل می‌شود انسولین تولید شده از پانکراس به خوبی عمل نمی‌کند. در واقع یا پانکراس به اندازه کافی انسولین ترشح نمی‌کند و یااینکه انسولین ترشح شده، به علت وجود مقاومت به انسولین مخصوصاً در افراد چاق، فاقد کارایی لازم است.
دیابت حاملگی
دیابت حاملگی به دیابتی گفته می‌شود که برای اولین بار در طول حاملگی تشخیص داده شود. این نوع دیابت معمولاً گذرا است و بعد از اتمام حاملگی بهبود می‌یابد خانم‌های مبتلا به دیابت حاملگی بعداً در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع2 هستند.
دیابت به علل متفرقه
از علل متفرقه دیابت می‌توان به جراحی، داروها (مثل کورتیکواستروئیدها)، سوء تغذیه و عفونت اشاره کرد.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند؟
تمامی افراد بالای 40 سال در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع2 هستند و باید هر 3 سال یک‌بار تحت آزمایش قند خون قرار بگیرند. افراد دچار اضافه وزنی که حداقل یکی از شرایط زیر را داشته باشند نیز در معرض ابتلا به دیابت نوع2 هستند و انجام آزمایشات مکرر قند خون در آ‌ن‌ها باید در سنین زیر 40 سال یا با فواصل کوتاهتر (هر 2- 1 سال) انجام شود.
این شرایط عبارتند از:
وجود سابقه ابتلا به دیابت در بستگان درجه اول،
سابقه ابتلای فرد به دیابت پنهان (مرحله پیش از دیابت)،
سابقه ابتلا به دیابت حاملگی، سابقه تولد نوزاد با وزن بیشتر از 4 کیلوگرم یا تولد نوزاد با ناهنجاری‌های مادرزادی،
بالا بودن فشارخون (فشارخون ماکزیمم بیشتر از 140 و یا مینیمم بیشتر از 90 میلی‌متر جیوه)،
وجود اختلالات چربی خون یعنی تری‌گلیسرید بالاتر از 250 و یا کلسترول با دانسیته کم (کلسترول مفید یا HDL) کمتر از 35 میلی‌گرم در دسی‌لیتر
سابقه ابتلا به کیست‌های متعدد تخمدان و یا بیماری‌های قلبی- عروقی (تنگی رگ‌های قلب، انفارکتوس قلبی یا سکته مغزی)
دیابت پنهان چیست و چه اهمیتی دارد؟
دیابت پنهان به حالتی گفته می‌شود که در آن قند خون بین حد طبیعی و دیابتی قرار دارد. در مورد قند ناشتا مقادیر بین 125- 100 و در مورد قندخون 2 ساعته در آزمون خوراکی تحمل گلوکز، مقادیر بین 199- 140 به عنوان دیابت پنهان در نظر گرفته می‌شوند. دیابت پنهان یکی از مهم‌ترین عوامل خطرساز ابتلای به دیابت می‌باشد و اهمیت آن در این است که با تشخیص به موقع و انجام اقدامات لازم به صورت تغییر در روش زندگی می‌توان به نحو مؤثری از پیشرفت دیابت پنهان به سمت دیابت آشکار جلوگیری کرد.
شاید قند ناشتای شما طبیعی باشد ولی قند غیر ناشتای شما غیر طبیعی باشد(140-199) پس همیشه به خاطر داشته باشید که هم قند ناشتا وهم قند غیر ناشتا را اندازه گیری نمائید.
