جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرحی با عنوان حفظ آثار ملی را تهیه و تدوین کرده‌اند که در دستورکار نمایندگان مجلس قرار دارد.
بخشی از کارخانه ریسندگی و بافندگی کاشان در فهرست آثار ملی ثبت شد
متن طرح حفظ آثار ملی بدین شرح است:
ماده (1)- تعاریف و مفاهیم
- آثار ملی: کلیه آثار منقول و غیرمنقولی که نشانه و یادگار ارزشمند از هویت، فرهنگ، مذهب، تاریخ، علم، صنعت، طبیعت و تمدن ایرانی و اسلامی ملت ایران به‌حساب آید و باید توسط دولت در کمال اصالت برای نسل‌های آینده مورد حفاظت و نظارت قرار گیرد. آثار ملی دارای حکم و لوح ثبت هستند که توسط وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی صادر می‌شوند.
- آثار واجد ارزش فرهنگی و تاریخی: کلیه آثار منقول و غیرمنقول که در سطح ملی خصوصیات آثار ملی را دارا نمی‌باشند یا هنوز به‌دست نیاورده‌اند، اما دارای ارزش‌های محلی یا منطقه‌ای باشند یا آثاری که در فرایند ثبت ملی قرار داشته باشند، تحت ضوابط و مقررات مختص (که توسط هیئت وزیران برای مدیریت اقدامات عمرانی در محدوده عرصه و چگونگی حراست، حفاظت، تعمیر، مرمت و احیای اثر تنظیم شده است) برای نگهداری و حفاظت قرار خواهند گرفت. این آثار می‌توانند پس از طی مراحل قانونی برای ثبت اثر در فهرست آثار ملی که در این قانون شرح داده شده است، در فهرست آثار واجد ارزش فرهنگی و تاریخی نیز قرار گیرند. این آثار همچون آثار ملی دارای حکم و لوح ثبت هستند که توسط وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی صادر می‌شوند؛ ولی بر خلاف محدودیت‌های تعریف شده در مورد مداخله در حریم و عرصه آثار ملی، در صورت رعایت ضوابط و مقررات تعریف شده برای آثار واجد ارزش فرهنگی و تاریخی توسط وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و حفاظت از اصالت اثر، امکان دخل و تصرف در بنا و عرصه آن برقرار است. مرجع رسمی اعلام‌نظر درباره واجد ارزش بودن آثار برای قرارگیری در فهرست‌های ذی‌ربط، اداره کل ثبت آثار با تأیید معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است.
- داشتن جنبه عمومی: اثر از نظر جامعه یا مراکز فرهنگی دارای شأن عمومی باشد و توسط شورای‌های ملی ثبت آثار- به‌عنوان مرجع تشخیص این موضوع- این ارزش مورد تأیید قرار گیرد.
- منظر فرهنگی: محوطه‌هایی که به‌واسطه تعامل بین انسان و طبیعت ایجاد شده باشد و به‌لحاظ تاریخی، زیبایی شناسی، نژادشناسی یا مردم‌شناسی دارای ارزش شناخته شود. این منظر اساساً از تلاقی و توسعه ارتباط بین فرهنگ و طبیعت شکل می‌گیرد و به‌واسطه ارزش‌های فرهنگی که به‌دست می‌آورد، دارای ارزش حفاظت است.
- مکان رویداد: مکان‌ها و فضاهایی که به‌واسطه رخ دادن رویداد یا اتفاقی تاریخی در آن در سرنوشت بخشی از جامعه مؤثر بوده است، اما دارای فضای معماری یا کالبد مشخص نمی‌باشد.
- شورای ملی ثبت: شورای ملی ثبت همان شوراهای ملی ثبت آثار است که نهادی تخصصی در اداره کل ثبت آثار معاونت میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به‌حساب می‌آید که با عضویت وزیر به‌عنوان رئیس شورا، معاون میراث فرهنگی وزارت به‌عنوان نایب رئیس شورا، مدیر کل ثبت آثار وزارت به‌عنوان دبیر شورا، مدیر کل حراست وزارت به‌عنوان عضو ناظر تشکیل می‌شود. سایر اعضای شورا با توجه به موضوعات شورا (منقول، غیرمنقول، ناملموس و طبیعی بودن اثر) یا زمینه تخصصی و فنی (محیط‌زیست، اوقاف و اماکن متبرکه و…) به این شرح می‌باشند:
در شورای ملی ثبت آثار تاریخی و فرهنگی غیرمنقول به‌غیر اعضای مذکور، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، مدیر کل حفظ و احیای وزارت، مدیر کل امور حقوقی و املاک وزارت، رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، رئیس پژوهشکده ابنیه و بافت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، رئیس ایکوموس ایران – شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی(بدون حق رأی) و سه نفر صاحبنظر (بدون حق رأی) در زمینه میراث فرهنگی غیرمنقول از میان شخصیت‌های فرهنگی، اجرایی و دانشگاهی کشور به پیشنهاد معاون میراث فرهنگی وزارت و تصویب وزیر به‌صورت سالیانه، عضو می‌باشند.
در شورای ملی ثبت میراث فرهنگی ناملموس به‌غیر از اعضای شورای ملی ثبت، مدیر کل امور حقوقی و املاک وزارت، رئیس پژوهشکده هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، رئیس پژوهشکده مردم‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، رئیس مرکز مطالعات منطقه‌ای پاسداری از میراث ناملموس در آسیای غربی و مرکزی(مرکز تهران)، رئیس گروه ثبت میراث فرهنگی ناملموس اداره کل ثبت آثار وزارت و چهار نفر صاحبنظر(بدون دارا بودن حق رأی) در زمینه میراث فرهنگی ناملموس از میان شخصیت‌های فرهنگی، اجرایی و دانشگاهی کشور با پیشنهاد معاون میراث فرهنگی وزارت و تصویب وزیر به‌صورت سالیانه، عضو می‌باشند.
در شورای ملی ثبت میراث طبیعی به‌غیر اعضای مذکور، مدیر کل امور حقوقی و املاک وزارت، رئیس گروه میراث طبیعی اداره کل ثبت آثار وزارت، رئیس گروه میراث طبیعی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، 6 نفر صاحبنظر(بدون حق رأی) در زمینه میراث طبیعی از میان شخصیت‌های فرهنگی، اجرایی و دانشگاهی کشور با پیشنهاد معاون میراث فرهنگی وزارت و تصویب وزیر به‌صورت سالیانه، عضو می‌باشند.
در شورای ملی ثبت آثار منقول به‌غیر اعضای شورای ملی ثبت، مدیر کل موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی تاریخی وزارت، رئیس موزه ملی ایران، رئیس کمیته ملی موزه‌ها – ایکوم ایران (بدون حق رأی)، رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، رئیس پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و سه نفر صاحبنظر (بدون حق رأی) در زمینه میراث طبیعی از میران شخصیت‌های فرهنگی، اجرایی و دانشگاهی کشور با پیشنهاد معاون میراث فرهنگی وزارت و تصویب وزیر به‌صورت سالیانه، عضو می‌باشند.
این شوراها حداقل ماهی یک‌بار در صورت وجود پرونده ثبتی، تشکیل جلسه می‌دهند.
- هیئت بررسی اعتراض مالک به ثبت آثار: هیئتی فنی، حقوقی و دولتی که به‌منظور رسیدگی مستند به اعتراضات احتمالی مالکان به ثبت آثار در محل وزارت با توجه به درخواست‌های ارسالی مالکان حداقل هفته‌ای یک‌بار شکل می‌گیرد. اعضای این هیئت شامل 7 نفر است که مدیر کل ثبت آثار وزارت به‌عنوان مسئول هیئت، مدیر کل امور حقوقی و املاک وزارت، مدیر کل بازرسی و پاسخگویی به شکایات وزارت و مدیر کل حراست وزارت به‌عنوان اعضای هیئت می‌باشند. سه نفر صاحبنظر دولتی بی‌طرف با تخصص فنی و حقوقی با انتخاب معاونت میراث فرهنگی وزارت به این هیئت اضافه می‌شوند. تصمیمات باید حداقل 5 رای معتبر داشته باشد تا منجر به صدور رأی شود.
- وزیر: وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است.
- وزارت: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است.
ماده (2)- کلیه آثاری که توسط وزارت برمبنای معیارهای تبصره «1» این ماده دارای شأن ملی یا ارزش تاریخی شناخته می‌شوند و با حداقل یکی از مصداق‌های تبصره «2» قابل تطبیق هستند، با رعایت ماده (4) این قانون، پس از تأیید و ابلاغ توسط وزیر، جزء فهرست آثار ملی یا فهرست آثار واجد ارزش فرهنگی و تاریخی شناخته می‌شوند و حسب عنوان فهرست (آثار ملی یا آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی) تحت حفاظت و نظارت دولت قرار خواهند داشت.
تبصره «1»- معیارهای کلی زیر برای شناسایی شأن ملی یا اهمیت فرهنگی و تاریخی یک اثر می‌باشد:
- آثار تاریخی و فرهنگی غیرمنقول که قدمت آنها تا پایان دوره زندیه باشد واجد ارزش ثبت در فهرست آثار ملی است.
- آثار تاریخی و فرهنگی غیرمنقول با جنبه عمومی که در دوره قاجاریه تا آغاز دوره مشروطیت ساخته شده اند، واجد ارزش ثبت در فهرست آثار ملی است.
- آثار تاریخی و فرهنگی غیرمنقول با جنبه فنی و صنعتی که قدمت آنها تا پایان دوره پهلوی اول باشد واجد ارزش ثبت در فهرست آثار ملی یا فهرست آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی است.
- بناها، تأسیسات، محوطه‌ها، باغ‌ها، فضاها، مجموعه‌ها، اماکن و عمارت‌های سلطنتی یا حکومتی دوره قاجار و پهلوی واجد ارزش ثبت در فهرست آثار ملی یا فهرست آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی است.
- آثار تاریخی و فرهنگی غیرمنقول متعلق یا منسوب به رجال سیاسی، حکومتی، دیوانی، نظامی و قضایی شناخته شده و معتبر کشور با تشخیص وزارت، واجد ارزش ثبت در فهرست آثار ملی یا فهرست آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی است.
- آثار تاریخی و فرهنگی غیرمنقول متعلق یا منسوب به شخصیت‌های فرهنگی، مذهبی، علمی، ادبی و هنری شناخته شده و معتبر کشور با تشخیص وزارت، واجد ارزش ثبت در فهرست آثار ملی یا فهرست آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی است.
- آثار تاریخی و فرهنگی با کاربری عمومی اعم از پل‌ها، سراها، کاروانسراها، هتل‌ها، مهمانسراها، ایستگاه‌های راه‌آهن، قنوات، بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، سدها، حمام‌ها، فرودگاه‌ها، کارخانجات، تأسیسات فنی و صنعتی که از قدمتی تا پایان دوره پهلوی اول برخوردار باشند با تشخیص وزارت واجد ارزش ثبت در فهرست آثار ملی یا فهرست آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی است.
- بناها، تأسیسات، اماکن و فضاهایی که نشان‌دهنده تحولات شاخص و ارزشمند معماری، شهرسازی یا صنعتی معاصر باشد با تشخیص وزارت، واجد ارزش ثبت در فهرست آثار ملی یا فهرست آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی است.
- بناهای، تأسیسات، اماکن و فضاهایی که نشان‌دهنده الگوهای شاخص و واجد ارزش معماری و شهرسازی در سطح ملی یا منطقه‌ای بدون توجه به دوره تاریخی آن باشند، واجد ارزش ثبت در فهرست آثار ملی یا فهرست آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی است.
- آثار معماری و شهرسازی دوره معاصر کشور، ساخته شده توسط معماران و شهرسازان شهیر که ارزش و اهمیت آنها به تأیید شورای ملی ثبت آثار برسد، واجد ارزش ثبت در فهرست آثار ملی یا فهرست آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی است.
- اماکنی که براساس مستندات مورد تأیید شورای ملی ثبت آثار، مکان رخداد مهم سیاسی یا اجتماعی، یا اقتصادی، یا مذهبی، یا اعتقادی، یا فرهنگی، یا نظامی بوده‌اند با تشخیص وزارت، واجد ارزش ثبت در فهرست آثار ملی یا فهرست آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی است.
- آثار، بناها، تأسیسات و اماکنی که از نمونه‌های بی‌نظیر یا کم‌نظیر باقی‌مانده از یک سبک یا دوره‌های تاریخ معماری و شهرسازی در یک منطقه باشد، واجد ارزش ثبت در فهرست آثار ملی یا فهرست آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی است.
- آثاری از معماری و شهرسازی، تأسیسات، بناها، مکان‌ها و فضاهای صنعتی، اداری، خدماتی، حکومتی، نظامی، ورزشی و فرهنگی بدون توجه به زمان ساخت در صورتی که از نظر تاریخی یا فرهنگی یا شأن ملی واجد ویژگی‌های کالبدی یا کارکردی یا معنایی خاصی هستند واجد ارزش ثبت در فهرست آثار ملی یا فهرست آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی است.
- مناظر فرهنگی، مکان رویدادها و آثاری که توأمان به‌وسیله انسان و طبیعت ایجاد شده اند و به‌لحاظ تاریخی، فرهنگی، منظری، زیبایی‌شناسی یا مردم‌شناسی دارای ارزش برجسته می‌باشند، واجد ارزش ثبت در فهرست آثار ملی یا فهرست آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی است.
- علاوه بر معیارهای کلی فوق، چنانچه براساس اجماع نظر اعضای شورای ملی ثبت آثار یا تشخیص وزارت، حفاظت از اثری تاریخی یا فرهنگی ضروری تشخیص داده شود، آن اثر در فهرست آثار ملی یا فهرست آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی قرار می‌گیرد.
تبصره «2»- مصداق‌های زیر به‌عنوان نمونه‌های برجسته ثبت شده در فهرست آثار ملی و آثار واجد ارزش فرهنگی و تاریخی برای تطبیق با معیارهای تبصره «2» می‌باشند:
- تخت جمشید به شماره ثبت 20 در فهرست آثار ملی با معیار ثبت شماره 1.
- محوطه تاریخی دوکوهه خوسف خراسان جنوی به شماره ثبت 10184 در فهرست آثار ملی با معیار ثبت شماره 1.
- تخت سلیمان، خرابه‌های شهر و آتشکده به شماره ثبت 308 در فهرست آثار ملی با معیار ثبت شماره 1.
- شهر تاریخی ماسوله به شماره ثبتی 1090 در فهرست آثار ملی با معیار ثبت شماره 11، 12 و 14.
- مجموعه ساختمان‌های سلوی تبریز به شماره ثبت 32166 در فهرست آثار ملی با معیار ثبت شماره 3 و 13.
- ایستگاه راه‌آهن مرغزار خوزستان به شماره ثبت 97 در فهرست آثار واجد ارزش فرهنگی و تاریخی با معیار ثبت شماره 3.
- عمارت خان‌یاور سلطانیه زنجان به شماره ثبت 81 در فهرست آثار واجد ارزش فرهنگی و تاریخی با معیار ثبت 5 و 9.
- تصفیه‌خانه آب گرگر ماهشهر با شماره ثبت شماره 96 در فهرست آثار واجد ارزش فرهنگی و تاریخی با معیار ثبت شماره 3.
- موزه آبگینه و سفالینه تهران با شماره ثبت 2014 در فهرست آثار ملی با معیار ثبت 6،9 و 10.
- سد سپیدرود رودبار با شماره ثبت 32967 در فهرست آثار ملی با معیار ثبت 3 و 13.
- خانه متین دفتری تهران به شماره ثبت 31881 در فهرست آثار ملی با معیار ثبت 5 و8.
- مهمانسرای شرکت نفت بابلسر به شماره ثبت 20973 در فهرست آثار ملی با معیار ثبت 7 و8.
- کاخ مظفری اوشان به شماره ثبت 10390 در فهرست آثار ملی با معیار ثبت 2و4.
- مسیر ناصری به شماره 32875 در فهرست آثار ملی با معیار ثبت 2 و13.
- خانه حاج علی ارباب آمل به شماره 31210 در فهرست آثار ملی با معیار ثبت 5و9.
- منظر فرهنگی اورامانات/هورامان به شماره ثبت 32890 در فهرست آثار ملی با معیار ثبت 1، 12 و 14.
- مسجد جامع خرمشهر به شماره ثبت 30000 در فهرست آثار ملی با معیار ثبت 11 و 13.
- خانه جلال آل‌احمد تهران به شماره ثبت 11206 در فهرست آثار ملی با معیار ثبت 6و8.
- پادگان 06 تهران به شماره ثبت 32515 در فهرست آثار ملی با معیار ثبت 3، 8، 11 و 13.
- یادمان دهلاویه خوزستان به شماره ثبت 21241 در فهرست آثار ملی با معیار ثبت 9 و11.
- بنای برج آزادی تهران به شماره ثبت 1008 در فهرست آثار ملی با معیار ثبت 15.
تبصره «3»- مجلس مکلف است به‌دلیل پویایی فرهنگ، اکتشافات جدید و یا لزوم به‌روزرسانی معیارها و مصداق‌های تبصره «1» و «2» ماده (2)، با ارائه دلایل کارشناسی و مستند در بازه زمانی حداقل هر 10 سال یک‌بار، اقدام به‌روزرسانی قانون نماید.
ماده (3)- وزارت مکلف است از کلیه آثار ملی و آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی که تا زمان تصویب این قانون معلوم و مشخص شده است و حیثیت فرهنگی، مذهبی، تاریخی، علمی، صنعتی، طبیعی، منظرین، مکان-رویدادی و تمدنی خاصی دارد فهرست‌هایی برخط تهیه کند و بعدها هرچه از این آثار مکشوف شود به این فهرست ضمیمه نموده و در بازه‌های فصلی به جهت اطلاع عموم در دسترس همگان قرار دهد.
ماده (4)- فرایند ثبت اثر در فهرست آثار ملی یا آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی شامل پنج مرحله شناسایی اثر، اعلام‌نظر درباره واجد ارزش بودن اثر، اطلاع‌رسانی عمومی و خصوصی به مالک اثر و رسیدگی به اعتراضات مالکین توسط وزارت می‌باشد که پس از طی مراحل فوق و ابلاغ وزیر، وظایف مالک نسبت به اثر و حمایت‌های دولتی از اثر و مالک و متصرف قانونی اثر، تعلق خواهد گرفت. در صورت ناراضی بودن مالک از ثبت اثر، رسیدگی به اعتراض مالکین توسط دیوان عدالت اداری طبق اصل سی‌و‌چهارم قانون اساسی ممکن است و باید توسط قاضی دوره‌دیده و آشنا به حوزه میراث فرهنگی صورت گیرد.
تبصره «1»- شناسایی آثار توسط ادارات کل استانی وزارت آغاز می‌شود. این ادارات مکلف هستند تا آثار پیشنهادی خود را پس از اخذ تأییدیه در هیئت ثبت آثار استان به‌منظور اعلام‌نظر رسمی به دبیرخانه شورای ملی ثبت آثار مستقر در اداره کل ثبت آثار وزارت ارسال کنند.
تبصره «2»- پس از اعلام‌نظر اداره کل ثبت آثار وزارت، ادارات کل استان موظف خواهند بود که با فوریت ارزشمندی اثر پیشنهادی را از طریق قانونی (جراید کثیر‌الانتشار برای اعلام عمومی و ارسال پیام شخصی به‌صورت کاغذی یا الکترونیکی برای اعلام شخصی) به مالک یا مالکین ابلاغ نماید. مالک یا مالکین تا یک‌ماه فرصت خواهند داشت اعتراض خود در مورد ثبت اثر را از طریق اداره کل استانی به «هیئت بررسی اعتراض مالک به ثبت آثار» ارجاع دهد.
تبصره «3»- «هیئت بررسی اعتراض مالک به ثبت آثار» با برگزاری جلسه و استفاده از مستندات جلسه شواری ملی ثبت و مستندات اعتراض مالک به ثبت اثر، با حضور مالکان به‌صورت عادلانه و بی‌طرفانه تشکیل جلسه می‌دهد و نتیجه جلسه در قالب صورت‌جلسه‌ای محرمانه به شورای ملی ثبت آثار ارسال می‌شود. شورای ملی ثبت آثار پس از بررسی مصوبه هیئت، متناسب با شأن و ارزشمندی اثر در مورد ثبت یا عدم ثبت اثر تصمیم‌گیری می‌نماید. هرچند این تصمیم‌گیری نافی صلاحیت دیوان عدالت اداری در بررسی شکایات مالکان پس از طی فرایند ثبت و ابلاغ آن نیست.
تبصره «4»- ثبت در فهرست آثار ملی یا آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی توسط ابلاغ وزیر به کلیه دستگاه‌های ذی‌ربط و مالک جنبه قانونی خواهد داشت.
تبصره «5» – درصورتی که مالک نسبت به ثبت اثر در فهرست آثار ملی همچنان شکایت دارد، می‌تواند از صلاحیت دیوان عدالت اداری برای طرح دعوی استفاده نماید. بنابراین لازم است تا دیوان عدالت اداری شرایطی فراهم سازد تا شکایات مالکان خصوصی به وزارت ابلاغ شود و جلسات درخواست خروج از ثبت آثار ملی به‌صورت حضوری، با حضور اصحاب رسانه و کارشناسان ستاد وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای دفاعیه فنی و حقوقی برگزار شود.
تبصره «6»- مالک اثر غیرمنقولی که دارایی وی مطابق این قانون، احتمالاً ملی یا واجد ارزش تاریخی فرهنگی شناخته شود یا مطلع یا مطلعین (هر فرد یا سازمان حقیقی یا حقوقی) که از وجود چنین اثری مطلع شده باشد، مکلف خواهند بود که به نزدیک‌ترین اداره تبصره «1» ماده (4) این قانون، وجود اثر را اطلاع‌رسانی نماید. این اداره نیز مکلف است تا اثر معرفی شده را به‌عنوان آثار پیشنهادی خود در فرایند ماده (4) قانون قرار دهد و نسبت به تعیین وضعیت ثبتی آن تا حداکثر دو ماه پیگیری نماید.
ماده5- تبصره زیر به ماده (558) کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375 (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) و اصلاحات بعدی الحاق می‌شود:
تبصره – در صورتی که مالک اثر یا مطلع یا مطلعین (هر فرد یا سازمان حقیقی یا حقوقی) نسبت به اطلاع‌رسانی از وجود اثر به ادارات کل استانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به‌صورت عامدانه کوتاهی نماید و در آینده آسیبی به اثر وارد شود، حداقل به جرم معاونت در ارتکاب به جرائم علیه میراث فرهنگی مندرج در این قانون طبق ماده (567) به قوه قضائیه طرح دعوی می‌شود.
