پوکی استخوان به معنای کاهش تدریجی تراکم معدنی استخوان به شکلی است که سبب پوکی و سپس شکستگی استخوانی شود. این روند به تدریج رخ میدهد.
این بیماری هر دو جنس زن و مرد را درگیر خود میکند؛ اما به طور کلی ۲۵ درصد از کل شکستگیهای استخوان لگن، مچ و ستون فقرات، در مردان بالای ۵۰ سال رخ میدهد. با این حال خطرات ناشی از این بیماری در مردان کمتر از زنان است به این دلیل که مردان اسکلت قوی تری دارند، تغییرات ناشی از یائسگی مانند کاهش ناگهانی هورمون استروژن را تجربه نمیکنند و کاهش تراکم استخوان در آنها نسبت به زنان با سرعت کمتری اتفاق میافتد.
بنابر اعلام دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، با این حال این بیماری در مردان همراه با شش هشدار و علامت است:
_ درد عضله و گرفتگی عضلات: درد عضلانی همراه با گرفتگی عضلات میتواند نشانهای از کاهش تراکم استخوان در هر دو جنس باشد. در واقع بسیاری از افراد قادر به تشخیص درد عضلات ناشی از کاهش تراکم استخوانها نیستند. به همین دلیل مراجعه به موقع به پزشک و کشف جزئیات این دردها اهمیت بیشتری پیدا میکند.
_ مشکل در حرکت: اغلب کارشناسان سلامت توصیه میکنند که بزرگسالان حداقل در روز ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط داشته باشند. اما این کار برای مردانی که در آستانه ابتلا به پوکی استخوان هستند، کمی دشوار به نظر میرسد. اگر شما برای انجام فعالیتهای فیزیکی به دلیل درد در کمر و یا مفاصل دچار مشکل هستید، زمان آن رسیده که برای تشخیص ابتلا به پوکی استخوان به پزشک مراجعه کنید. برخوردهای اولیه با این دردها به مدیریت درد و کنترل پوکی استخوان در آینده کمک میکند.
_ کمبود ویتامین D: داشتن سطوح پایین ویتامین D مسلما نشانهای از پوکی استخوان نیست، ولی میتواند یکی از عوامل ابتلا به آن و کاهش تراکم استخوان باشد. به همین دلیل کارشناسان اصرار دارند که مردان بویژه مردان بالای ۵۰ سال سطوح ویتامین D بدن خود را به طور منظم چک کنند. استفاده از مکملهای روزانه ویتامین D و قرارگیری کافی در معرض نور خورشید، مشکل کمبود ویتامین D را جبران میکند.
_ شکستن ناخنها به راحتی: ناخنهای ضعیف و شکننده میتوانند نشانهای از ابتلا به پوکی استخوان چه در مردان و چه در زنان باشند. با توجه به نقش احیا کننده سلولی کلسیم میتوان گفت که این ماده معدنی نقش مهمی در سلامت پوست و ناخنها دارد. اگر بدن کلسیم کافی نداشته باشد مشکلاتی مانند خشکی پوست یا بروز ترک پوستی و همچنین شکنندگی ناخنها غیرقابل اجتناب میشود. اگر با این مشکلات مواجه شدهاید، نیاز دارید سطح کلسیم بدنتان را چک کنید.
_ کوتاهی قد: گرچه با افزایش سن بویژه از میانسالی به بعد کوتاه شدن قد روندی طبیعی است، اما ابتلا به پوکی استخوان این روند را تا حد زیادی تسریع میکند. اگر کوتاه شدن قد بیش از ۲.۵ سانتیمتر باشد ممکن است این موضوع نشان دهنده ابتلا به پوکی استخوان باشد.
_ مشکلات لثه: اولین نشانه قابل رویت تخریب استخوانها با کاهش بافت لثهها در دهان شما قابل مشاهده است. در واقع کاهش تراکم استخوان میتواند منجر به تحلیل لثهها شود. به همین جهت افراد با سابقه خانوادگی ابتلا به پوکی استخوان باید برای بررسی سلامت دندانها مراجعات مکرر به دندان پزشک داشته باشند.
