بسیاری از ما برای کم کردن وزن مان دچار عجله میشویم و به دنبال محصولی جادویی یا رژیمی هستیم که در یک هفته لاغرمان کند! اگرچه دستیابی به یک وزن متناسب و حفظ آن تصمیم خوبی است، اما اگر این کار به سرعت انجام شود میتواند پیامدهای بسیار بدی برای سلامتی ما داشته باشد.
کارشناسان میگویند اگر به دنبال آن هستید تا وزن تان را متناسب نگه دارید و جلوی عوارض ناشی از کاهش وزن را بگیرید، نباید وزن تان را به سرعت کاهش دهید. اما پیامدهای کاهش سریع وزن چه هستند؟
ریزش بیش از حد موها
اگرچه ریزش ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو در روز طبیعی است، اما کارشناسان میگویند کاهش سریع وزن باعث ریزش شدید موها میشود. با این حال توجه داشته باشید که کم مویی با ریزش موها متفاوت است. کم مویی در حقیقت زمانی رخ میدهد که چیزی باعث توقف رشد موها میشود.
احساس سرما، زودرنج شدن و بی حالیبنابراین اگر غذاها و مواد مغذی خاصی مثل آهن، زینک و پروتئین را در رژیم غذایی خود محدود کنید، دچار ریزش مو میشوید. رژیمهای غذاییای که حاوی کالری بسیار کمی هستند در مجموع اغلب باعث ریزش موها میشوند، چون در این حالت بدن با کمترین میزان مواد مورد نیاز در حال فعالیت است و مجبور است انرژی و مواد مغذی را به همهی نقاط خود توزیع کند. به این ترتیب مواد لازم به موها نمیرسد.
همهی این احساسات در حقیقت واکنش بدن به کاهش انرژی است. از دست رفتن چربی بدن به معنای از دست رفتن بخشی از لایهی عایق و محافظ بدن در برابر سرما است که منجر به احساس سرما میشود.
علیرغم این پیامدهای منفی، بسیاری از مردم استفاده از رژیمهای غذایی بسیار کم کالری را روشی منطقی برای کم کردن وزن خود میدانند. اما لازم است که با یک پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنیم تا بتوانیم پیامدهای منفی و خطرناک این مسأله را کنترل کنیم.
در خصوص مسألهی زودرنج شدن هم برخی شواهد حاکی از وجود ارتباط میان محدود شدن میزان کربوهیدراتها و زودرنجی افراد است. این مسأله میتواند با میزان انرژی موجود در ارتباط باشد یا تنها واکنشی روانی به دلیل عادت به خوردن غذا برای آرام شدن و مواجهه با مسائل باشد.
نامتعادل شدن الکترولیتهای بدن
یکی از بدترین عواقب کاهش سریع وزن، نامتعادل شدن الکترولیتهای بدن است.
کارشناسان معتقدند این مسأله حتی میتواند باعث مرگ شود. در حقیقت، کاهش سریع وزن بدون نظارت پزشکی میتواند منجر به نامتعادل شدن الکترولیت بدن شود.
اختلالات الکترولیتی بدن زمانی رخ میدهد که میزان عناصر طبیعی بدن بیش از اندازه کم یا زیاد باشد. این مواد برای عملکرد مناسب بدن ضروری هستند. به همین دلیل است که پزشکان معمولا توصیه میکنند وزن خود را به آرامی کم کنیم. این عدم توازن میتواند باعث نامنظم شدن ضربان قلب، حملات ناگهانی (مانند صرع)، ضعیف شدن ماهیچهها و دیگر مشکلات شود.
قطع عادت ماهانه
در میان زنان شایع است که بعد از کاهش سریع وزن به دلیل فشار مضاعفی که کاهش وزن بر بدن وارد میکند، عادت ماهانهی آنها قطع میشود. هر چه با سرعت بیشتری وزن خود را کم کنید، احتمال قطع عادت ماهانه بیشتر میشود. علت این مسأله آن است که بدن تصور میکند دچار محرومیت هورمونی شده و به همین دلیل عادت ماهانه قطع میشود.
افت شدید انرژی بدن
کالریها انرژی بدن را فراهم میکنند، بنابراین اگر کالری بسیار کمی به بدن تان برسد دچار بی حالی خواهید شد.
شیوهی کم کردن وزن تأثیراتی فراتر از سطح انرژی بدن دارد.
اغلب مردم برای کاهش وزن خود، انجام ورزش بیش از اندازه را با محدود کردن کالری مصرفی ترکیب میکنند که این مسأله میتواند باعث کاهش انرژی شود. علاوه بر این، فشار زیادی که در اثر این مسأله به بدن و ذهن وارد میشود میتواند باعث احساس بی حالی شود.
دریافت کربوهیدراتها هم از اهمیت زیادی برخوردار است. ممکن است در جریان فرایند کاهش وزن و مصرف کمتر کالری، مصرف کربوهیدراتها هم بسیار کم شود. کربوهیدراتها از منابع انرژی بدن هستند.
کارشناسان توصیه میکنند کربوهیدراتهای حاوی فیبر مثل میوه ها، سبزیجات و غلات سبوس دار را در رژیم غذایی خود بگنجانیم.
بعضی از افراد هم بعد از یک کاهش وزن سریع، دچار احساس افزایش انرژی میشوند. این مسأله تنها به دلیل آن است که حالا نسبت به قبل وزن کمتری داشته و اغلب به سبب کاهش وزن خواب بهتری دارند.
از بین رفتن تودهی عضلانی
کاهش وزن لزوما به معنای کاهش چربیهای بدن نیست و زمانی که خود را وزن میکنیم مشخص نیست عددی که ترازو به ما نشان میدهد مربوط به چربیها است یا تودههای عضلانی؛ بنابراین در هنگام کاهش سریع وزن احتمال دارد که بخش قابل توجهی از تودههای عضلانی خود را از دست بدهیم.
کاهش سریع وزن باعث میشود بدن از تودههای عضلانی به جای سوخت مورد نیاز خود استفاده کند.
طی تحقیقی که کاهش وزن سریع و آهسته را مورد مقایسه قرار داده بود معلوم شد برای حفظ تودههای عضلانی، کاهش تدریجی وزن شیوهی مؤثرتری است.
منبع: روزیاتو