دکتر سید علی جواد موسوی، فوق تخصص ریه به سئوالات زیر پاسخ می دهند.
چرا سرفه می کنیم؟
سرفه یک مکانیسم دفاعی و گاهی مفید است و اگر نباشد ممکن است خیلی خطرناک شود، مثلا فردی که سکته مغزی می‌کند چون مکانیسم دفاعی در آنها از بین می‌رود، دچار عفونت ریوی می‌شوند.
گاهی سرفه علامت یک بیماری ساده است و گاهی نشانه سرطان؛ بنابراین طیف وسیعی ازبیماری‌ها موجب سرفه می‌شوند. سرفه حاد به طور ناگهانی شروع می‌شود و کمتر از سه هفته طول می‌کشد.
علت این نوع سرفه‌ها عفونت ریه یا عفونت دستگاه تنفس تحتانی یا دستگاه تنفس فوقانی است، اما سرفه مزمن بیش از هشت هفته طول می‌کشد. سرفه‌ای که بین سه تا هشت هفته طول بکشد، سرفه تحت حاد می‌گوییم.
سرفه در کدام حالت اهمیت دارد؟
سرفه همواره اهمیت دارد. اگر طول بکشد یا همراه خلط سبز یا زرد یا خونی باشد، اهمیت دارد. سرفه اگر همراه تب، تنگی نفس، درد سینه و تنفس کوتاه باشد نیز باید بلافاصله بررسی شود.
در چه مواردی علل سرفه مربوط به خارج از دستگاه تنفس است؟
زمانی که ناشی از ریفلاکس معده به مری، سرفه عادتی یا سرفه ناشی از تیک عصبی باشد.
خوددرمانی سرفه چه اندازه درمان را پیچیده می‌کند؟
در کودکان کمتر از چهار سال به هیچ وجه خوددرمانی نکنیم. باید آنها ر ابه پزشک ارجاع دهیم و بر اساس نظر پزشک، دارو و درمان انجام شود. بیشتر سرفه‌های حاد ویروسی هستند و برای درمانشان نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک وجود ندارد. باید علت سرفه مشخص و درمان آن انجام شود، در غیر این صورت درمان مشکل می‌شود.
چه اقداماتی هنگام سرفه توصیه می‌شود؟
ـ آب و مایعات بیشتر استفاده شود. به‌این ترتیب ریه بیشتر مرطوب و دفع خلط بیشتر می‌شود.
ـ هنگام سرفه، موقع خوابیدن سرمان بالا باشد تا ترشحات راحت‌تر از ریه خارج شود.
ـ آب نمک گرم یا نرمال سالین، قرقره کنیم. یک لیوان آب یعنی ۲۵۰ سی‌سی همراه یک قاشق مرباخوری نمک کافی است.
ـ اگر با این مراقبت‌ها بهبود حاصل نشد، به پزشک مراجعه کنیم. البته سرفه‌ای که به‌دنبال سرماخوردگی است طی هفت تا ده روز از بین می‌رود. اگر سرفه طول بکشد یا تشدید شود یا همراه علائم هشداردهنده باشد، مثل کاهش وزن، بی‌اشتهایی، تب طول کشنده و تنگی نفس باید به پزشک مراجعه کنیم.
آیا آلرژی می‌تواند باعث سرفه شود؟
بله. اگر فرد بررسی شده ولی باز هم سرفه دارد، احتمالا سرفه‌اش ناشی از آلرژی است. سرفه همراه با ترشح از بینی هم می‌تواند ناشی از رینیت آلرژیک باشد، یعنی حساسیت در بینی. افراد سن بالا با مصرف آنتی‌هیستامین یا نسل سوم کورتیکواستروئید استنشاقی می‌توانند بهبود داشته باشند. بهتر است یک بررسی اولیه رادیوگرافی از قفسه سینه و تست ریه انجام دهند که به تشخیص قطعی برسند.
مصرف سیگار و قلیان تاثیری بر سرفه مزمن دارد؟
اگر در خانه کسی سیگار یا قلیان استفاده می‌کند می‌تواند تاثیر داشته باشد. علت سرفه گاهی شغلی و گاهی ناشی از مصرف برخی داروهاست. معمولا سرفه‌ای که خیلی طول می‌کشد به علت رینیت آلرژیک، آسم یا برگشت اسید معده به مری است. آلرژی دربینی با شست‌وشوی بینی با آب نمک قبل از خواب و صبح بعد از بیدار شدن از خواب و استفاده از اسپری بینی کورتیکو استروئید بهبود می‌یابد.
چرا کودک مبتلا به آسم دائم سرفه می‌کند؟
ممکن است پایبندی به درمان نداشته باشد، عامل تحریک‌کننده‌ای در خانه داشته باشد که حذف نشده یا حیوان خانگیداشته باشد. مصرف سیگار یا دخانیات در اطرافیان باید حذف شود. انواع اسپری و پرنده خانگی باید حذف شود. گاهی کودک به سرما حساسیت دارد. در این صورت کودک باید در فصل سرد خوب پوشانده و جلوی بینی و دهان او گرفته شود.
