جوش یا آکنه نوعی بیماری پوستی است که باعث ایجاد انواع مختلف برجستگی در سطح پوست میشود بنابراین درمان جوش صورت اهمیت ویژهای دارد.
جوشها شامل جوشهای سر سفید، جوشهای سرسیاه و جوشهای زیرپوستی هستند. این برجستگیها میتوانند در هر نقطه از بدن خصوصا در صورت، گردن، پشت و شانهها مشاهده شوند. آکنه اغلب به دلیل تغییرات هورمونی در بدن ایجاد میشود، بنابراین بیشتر در نوجوانان در دوران بلوغ بروز میکند.
چه عواملی باعث ایجاد آکنه میشوند؟
برای درک چگونگی ایجاد آکنه، درک ساختار پوست اهمیت دارد. سطح پوست با حفرههای کوچکی پوشیده شده که به غدد چربی در زیر پوست متصل میشوند. به این سوراخها منافذ گفته میشود. غدد چربی، روغنی به نام سبوم تولید میکنند و از طریق یک کانال به نام فولیکول، سبوم را به سطح پوست میفرستند.
این روغن با انتقال سلولهای مرده پوست از طریق فولیکول تا سطح پوست، از بین میرود. آکنه هنگامی رخ میدهد که منافذ با سلولهای مرده پوست، چربی اضافی و گاهی باکتری مسدود شود. در دوران بلوغ، هورمونها غالبا باعث تولید چربی اضافی در غدد چربی میشوند که موجب افزایش آکنه میشود.
انواع آکنه
جوش سر سفید: منافذی که مسدود شده، اما چربی از پوست خارج میشود که به صورت برجستگیهای سخت و مایل به سفید دیده میشوند.
جوش سیاه: اینها به صورت لکههای تیره و ریز در سطح پوست ظاهر میشوند.
جوشهای زیرپوستی: منافذی که دیواره آن باز میشود و به چربی، باکتری و سلولهای مرده پوست اجازه میدهد تا به زیر پوست برسند. به صورت برجستگیهایی قرمز رنگ به نظر میرسند که گاهی دارای یک قسمت سفید چرکی هستند.
رژیم غذایی در درمان جوش صورت موثر است؟
برخی از مواد غذایی سریعتر قند خون را افزایش میدهند. وقتی قند خون به سرعت بالا میرود، هورمونی به نام انسولین در بدن ترشح میشود. وجود انسولین اضافی در خون باعث افزایش تولید سبوم از غدد چربی شده و خطر آکنه را افزایش میدهد.
برخی از مواد غذایی که باعث افزایش زیاد انسولین میشوند شامل ماکارونی، برنج سفید، نان سفید و قند است که کربوهیدراتهای با شاخص گلوکز بالا محسوب میشوند. این بدان معنی است که آنها از قندهای ساده ساخته شدهاند.
محققان ارتباط بین یک رژیم غذایی به اصطلاح “غربی” یا “رژیم استاندارد آمریکایی” با درمان جوش صورت را مطالعه کردهاند.
این نوع رژیم غذایی بر اساس کربوهیدرات زیاد، لبنیات، چربیهای اشباع شده و چربیهای ترانس است. طبق تحقیقات، این مواد غذایی تولید هورمونهایی را تحریک میکنند که میتوانند باعث ایجاد و ترشح چربی اضافی توسط غدد چربی شوند. همچنین یک رژیم غذایی غربی با التهاب بیشتر مرتبط است که میتواند به بروز آکنه کمک کند.
چه مواد غذایی به درمان جوش صورت کمک میکنند؟
خوردن غذاهایی با شاخص گلوکز پایین که از کربوهیدراتهای پیچیده تشکیل شدهاند ممکن است خطر ابتلا به آکنه را کاهش دهد. کربوهیدراتهای پیچیده شامل غلات کامل، حبوبات و میوه و سبزیجات است.
همچنین تصور میشود که مواد غذایی حاوی روی، ویتامین A و E، آنتی اکسیدان، میوهها و سبزیجات زرد و نارنجی مانند هویج، زردآلو و سیب زمینی شیرین، اسفناج و سایر سبزیجات سبز تیره، گوجه فرنگی، بلوبری، نان گندم کامل، برنج قهوهای، بوقلمون، تخمه کدو، ماهی قزل آلا، ماهی خال مخالی و انواع دیگر ماهیهای چرب و آجیل برای پوست مفید هستند، زیرا التهاب را کاهش میدهند و میتوانند در درمان جوش صورت موثر باشند.
رژیمهای غذایی با شاخص گلوکز پایین
چندین مطالعه اخیر حاکی از آن است که پیروی از یک رژیم غذایی با شاخص گلوکز پایین یا رژیم حاوی قند ساده کم، میتواند از بروز آکنه جلوگیری کرده و در درمان جوش صورت موثر باشد. محققان در یک مطالعه بر روی بیماران کرهای دریافتند که پیروی از یک رژیم غذایی با شاخص گلوکز پایین به مدت ۱۰ هفته میتواند منجر به بهبود قابل توجهی در آکنه شود.
در مطالعه دیگر، محققان دریافتند که پیروی از یک رژیم غذایی با شاخص گلوکز پایین و پروتئین بالا به مدت ۱۲ هفته باعث بهبود آکنه در مردان و کاهش وزن میشود.
زینک یا روی
مطالعات نشان میدهد که خوردن مواد غذایی غنی از روی ممکن است در پیشگیری و درمان جوش صورت مفید باشد. مواد غذایی که غنی از روی هستند شامل تخمه کدو، بادام هندی، گوشت گاو، بوقلمون، عدس و غذاهای دریایی مانند صدف و خرچنگ است.
در یک مطالعه محققان رابطه بین سطح روی در خون و شدت آکنه را بررسی کردند. روی یک ماده معدنی در رژیم غذایی است که در بهبود پوست و تنظیم متابولیسم و سطح هورمونها اهمیت دارد. محققان دریافتند که سطح پایین روی با موارد شدیدتر آکنه ارتباط دارد. آنها پیشنهاد میکنند برای درمان افرادی که موارد شدید آکنه دارند، مقدار روی در رژیم غذایی به ۴۰ میلی گرم در روز افزایش یابد.
ویتامینهای A و E
در مطالعهای محققان دریافتند که سطح پایین ویتامینهای A و E نیز با موارد شدید آکنه ارتباط دارد. آنها پیشنهاد میکنند که افراد مبتلا به آکنه با افزایش مصرف مواد غذایی حاوی این ویتامین ها، میتوانند از شدت آکنه خود بکاهند. قبل از مصرف مکملهای ویتامین A با پزشک خود صحبت کنید. سمیت ویتامین A میتواند به اندامهای اصلی بدن آسیب دائمی برساند.
آنتی اکسیدانها و امگا ۳
امگا ۳ نوعی چربی است که در گیاهان خاص و منابع پروتئینی حیوانی مانند ماهی و تخم مرغ یافت میشود. آنتی اکسیدانها مواد شیمیایی هستند که رادیکالهای آزاد را در بدن خنثی میکنند. تصور میشود که امگا ۳ و آنتی اکسیدانها با هم التهاب را کاهش میدهند. مطالعات تا حد زیادی ارتباط بین افزایش مصرف امگا ۳ و آنتی اکسیدانها و کاهش آکنه را تایید میکنند.