خوابآلودگی پس از صرف ناهار اتفاق شایعی است که بهخصوص برای کسانی که ناهار را در محل کار میل میکنند، ناخوشایند خواهد بود و مانع از بازدهی شغلی میشود. گرچه حدود ۱۰ دقیقه استراحت کوتاه طبیعی است و با ایجاد نشاط موجب عملکرد بهتر میشود، اما گاه خوابآلودگی، شدید و آزاردهنده است که نیاز به رعایت بعضی توصیهها برای مقابله دارد.
معمولا همه افراد پس از صرف ناهار احساس سنگینی پیدا میکنند و تمایل به خوابیدن یا استراحت دارند. این احساس یک فرایند طبیعی است، زیرا پس از صرف ناهار، انرژی زیادی در بدن برای گوارش مصرف میشود. از طرفی، بین ساعت ۱۴ تا ۱۶، ملاتونین در بدن ترشح میشود که احساس خوابآلودگی را ایجاد میکند.
البته این حالت در صورت مصرف منابع حاوی غلات و قندهای تصفیهشده مانند برنج سفید، غذاهای حاوی سس و غذاهای سرخشده بیشتر اتفاق میافتد. سطح قند خون پس از مصرف چنین غذاهایی بهسرعت بالا میرود و پس از زمان کوتاهی نیز افت قند خون واکنشی اتفاق میافتد که با احساس خستگی و خوابآلودگی همراه است.
اولین توصیه برای جلوگیری از احساس خوابآلودگی پس از صرف غذا این است که ناهار یک وعده غذای متعادل باشد و در ساعات منظم میل شود. انواع سالاد و سبزیجات خام بهدلیل هضم راحت انتخاب خوبی هستند. همچنین، خوردن ماهی یا گوشت سفید نیز همراه با مقداری از منابع غلات سبوسدار مفید است. توصیه میشود، خوراکیهای با شاخص گلیسمی پایین در وعده ناهار گنجانده شوند. پخت غذای خانگی نیز بسیار اهمیت دارد، زیرا میتوان از غلات سبوسدار و چربیهای سالم و در حد کم استفاده کرد. ترتیب غذا خوردن نیز باید مورد توجه باشد. در وهله اول سبزیجات و سالاد و سپس منابع پروتئینی و در نهایت غلات میل شوند.
نکته بسیار مهم دیگر در جلوگیری از احساس سنگینی پس از صرف غذا این است که از مصرف نوشیدنیهای شیرین و نوشابهها صرفنظر شود. البته نوشیدن آب کافی اهمیت دارد، زیرا کمآبی بدن یکی از عوامل خستگی مزمن است. نوشیدن دمنوشهای زنجبیل و رزماری نیز در این زمینه تاثیر مطلوبی دارد. در مورد دسر هم بهترین انتخاب، میوههای تازه، ماست یا کمپوت بدون شکر اضافی است.
افرادی که بهدلیل خواب ناکافی ممکن است دچار خستگی در ساعات میانی روز شوند، بهتر است شبها بیشتر از ۶ ساعت بخوابند. انجام فعالیت منظم ورزشی نیز برای ایجاد احساس نشاط ضروری است، زیرا ورزش علاوه بر اینکه برای سلامت بدن مفید است بهعنوان عامل ضدخستگی طبیعی شناخته میشود. در کل، ۵ تا ۱۰ دقیقه پیادهروی در هوای آزاد برای بهبود گوارش مفید بوده و جریان خون را بهبود میبخشد. انجام تمرینات کششی، بالا و پایین رفتن از پلهها بهجای آسانسور و تمرینات ریلکسیشن هم به مقابله با احساس خستگی کمک میکند.