چاقی یک عملکرد غیرطبیعی از تجمع چربی در بافتهای بدن است. یکی از عوامل اصلی محیطی ایجاد چاقی، تغذیه با چربی همراه با مواد کربوهیدراتی بالا است. چاقی با بیماریهای مختلفی مانند دیابت تیپ ۲ و بیماریهای قلبی عروقی همراه است و از طرف دیگر اثر منفی نیز بر عملکرد جنسی دستگاه تناسلی جنس ماده داشته و بهعنوان یکی از علل ناباروری نام برده میشود. این بیماری موجب اختلال در عملکرد تخمدان ازجمله تغییر در فعالیت دورهای تخمدان، رشد فولیکولی، بلوغ اووسیت و کاهش یا عدم تخمکگذاری میشود.
بهطور سنتی، آنگونه که متخصصان میگویند در طول تاریخ از گیاهان متفاوتی برای کاهش قند خون و بهبود اثرات دیابت، استفاده شده و در طب سنتی ایران و سایر کشورهای جهان، اطلاعات کمابیش مفصلی در این رابطه وجود دارد. داروهای گیاهی به خاطر کم بودن اثرات جانبی، در دسترس بودن، هزینه نسبتاً کم و مؤثر بودن آنها، بهطور وسیع در سرتاسر جهان تجویزشده و میشوند.
در همین خصوص، محققین کشورمان بهمنظور بهبود تغییرات بافتشناسی تخمدان که به دنبال دیابت ایجاد میشود، به فکر استفاده از پودر گیاه بامیه افتاده و آن را روی جانوران مدل آزمودهاند.
بامیه، یک گیاه دارویی است که بهعنوان غذا نیز بسیار لذیذ بوده و برای سلامتی مفید است. این گیاه دارای میزان فیبر بالا، ویتامین سی، فولات (اسیدفولیک) و محتوای فنلی طبیعی در دانه خود است. آنتیاکسیدانهای موجود در بامیه دارای اثرات درمانی علیه چربی و قند خون بالا هستند.
در این مطالعه تجربی، محققین دانشگاه شهید چمران اهواز از ۲۵ سر موش صحرایی جنس ماده نژاد ویستار بهعنوان جانوران مدل استفاده کردهاند.
نتایج بررسیها نشان داد که میزان قند خون در موشهای گروه دیابتی دریافتکننده پودر بامیه و همچنین گروه دیابتی دریافتکننده متفورمین در مقایسه با موشهای گروه دیابتی که دارویی دریافت نمیکردند، کاهش پیدا کرد.
همچنین وزن بدن موشها در طول دوره آزمایش هر هفته اندازهگیری شد. بر این اساس، درمان موشهای دیابتی با پودر بامیه و همچنین با داروی متفورمین، باعث بهبود و افزایش قابلتوجه وزن بدن آنها شد و نکته جالب، آنجا بود که بهبود وزن، در گروه درمانی پودر بامیه مشابه با گروه درمانی متفورمین بود.
به گفته دکتر نعیم عرفانی مجد، محقق دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز و همکارانش در این تحقیق: «نتایج این مطالعه نشان داد که پودر بامیه با دارا بودن خواص آنتیاکسیدانی، دارای یک نقش مثبت و بالقوه در بهبود اختلالات متابولیک ازجمله چاقی و دیابت و عوارض نامطلوب ناشی از آن بر دستگاه تناسلی ماده بهویژه تخمدان است. طبق این نتایج، پودر بامیه میتواند تغییرات ساختاری بافت تخمدان را در موش دیابتی بهبود بخشد».
آنها بر اساس نتایج حاصله که در نشریه «ارمغان دانش» از انتشارات دانشگاه علوم پزشکی یاسوج منتشر شده، میگویند: «میتوان پیشنهاد کرد با توجه به خواص آنتیاکسیدانی پودر بامیه که به ترکیبهای فنلی و فلانوئیدی، خواص هیپوگلیسمی و ضد آپوپتوزی آن مربوط میشود، از آن بهعنوان یک ترکیب کمک درمانی در بهبود هیپرگلیسمی و بهبود اختلالات تخمدانی و تولیدمثلی ناشی از دیابت استفاده کرد».
این یافتهها بار دیگر بر اهمیت روی آوردن به درمانهای طبیعی حاصل از گیاهان دارویی که کشور ما نیز از تنوع بالای آنها سود میبرد، اشاره دارند.