آیا در اجابت مزاج مشکل دارید؟ بدانید که تنها نیستید و میلیون‌ها نفر در جهان از این مشکل رنج می‌برند، اما شما می‌توانید با روش‌های ساده و موثر خانگی از این مشکل رها شوید.
به طور معمول، افراد دارای حرکات روده‌ای در فواصل منظم و به طورمعمول دقیقی هستند و مدفوع به راحتی بدون هیچ گونه فشار و یا ناراحتی از بدن خارج می‌شود. البته تناوب طبیعی حرکات روده‌ای و اجابت مزاج از فرد به فرد متنوع و متغیر است، حدود ۹۵ درصد از بزرگ سالان سالم دارای یک الگو هستند که از ۳ بار در روز تا ۳ بار در هفته متغیر است.
در یبوست، حرکات روده کاهش پیدا می‌کند و در نهایت مدفوع سخت، خشک و دفع آن دشوار است. اغلب موارد یبوست با بیماری یا اختلال گوارشی در ارتباط نیست. در عوض، این عارضه با رژیم غذایی، شیوه زندگی، مصرف دارو‌ها یا برخی عوامل دیگر در ارتباط است که مدفوع را سخت‌تر می‌کند یا در دفع راحت مدفوع تداخل ایجاد می‌کند. برخی از عوامل شایع در ایجاد مشکل یبوست در بزرگ سالان عبارتند از:
• رژیم غذایی کم فیبر- هر فرد روزانه نزدیک به ۲۵ گرم تا ۳۰ گرم فیبر نیاز دارید تا مدفوع را نرم شود و عملکرد مناسب روده را تحریک کند. اکثر رژیم‌های آمریکایی حاوی مقادیری کمتر از نصف این مقدار است.
• عدم مصرف مایع کافی – جهت جلوگیری از خشک شدن و سخت شدن مدفوع، رژیم روزانه باید شامل حداقل ۶ تا ۸ لیوان آب باشد. این مقدار می‌تواند شامل یک لیوان کامل شیر، آب و سایر نوشیدنی‌ها باشد، اما شما همچنان می‌توانید از مقدار آب در میوه ها، سوپ ها، سبزی‌ها و غذا‌های جامد نیز استفاده و آن‌ها را محاسبه کنید.
• سبک زندگی بی تحرک – از آنجا که ورزش منظم برای بهبود انقباض طبیعی عضلات در دیواره روده امری ضروری است، داشتن یک کار کم تحرک و یا فعالیت ورزشی کم، می‌تواند شما را در معرض خطر ابتلا به یبوست قرار دهد.
• نادیده گرفتن تمایل به دفع زودرس – اگر قبل از اینکه تمایل به دفع مدفوع داشته باشید، حرکات روده را دارید، این امر یک رفلکس طبیعی عصبی را تقویت می‌کند که شما را در دفع راحت مدفوع کمک می‌کند. برخی مواقع، به دلیل یک برنامه شلوغ یا دسترسی محدود به سرویس بهداشتی، فرد نگرانی خود را در این مورد نادیده می‌گیرد. در صورتی که به طور مکرر اجابت مزاج را تا زمان مناسب به تاخیر می‌اندازید، این امر می‌تواند منجر به بروز مشکلات سخت مرتبط به یبوست شود.
• عوامل مربوط به سفر و برنامه ریزی – مسافرت می‌تواند احتمال ابتلای به عارضه یبوست را با تغییر رژیم غذایی، تداخل با زمان بندی طبیعی مصرف غذا و محدود کردن دسترسی به سرویس بهداشتی، افزایش دهد.
• استفاده بیش از حد از ملین‌ها – استفاده طولانی مدت و مکرر از ملین‌ها می‌تواند روده شما را وابسته به مصرف این دارو‌ها برای کمک به حرکت روده کند. بنابر این، عادت به مصرف این ملین‌ها می‌تواند منجر به یبوست شود، و شما را وابسته به ادامه مصرف از ملین‌ها کند.
• عوارض جانبی دارو‌ها – یبوست می‌تواند ناشی از عوارض جانبی بسیاری از دارو‌های تجویزی و غیر تجویزی باشد. دارو‌های رایج شامل مکمل‌های آهن و ویتامین‌هایی هستند که حاوی آهن هستند. مکمل کلسیم، آنتی اسید‌های حاوی آلومینیوم، دارو‌های ضد افسردگی، دارو‌های مصرفی برای درمان بیماری اسکیزوفرنی (شیزوفرنی) یا توهمات، دارو‌های مخدر ضد درد، دارو‌های مصرفی برای القای بیهوشی عمومی، دیورتیک ها، آرام بخش‌های عضلانی، و برخی دارو‌های تجویزی مورد استفاده برای درمان اختلالات تشنج، بیماری پارکینسون، بیش فعالی پروستات و فشار خون بالا از این قبیل محسوب می‌شوند.
• درد یا ناراحتی موضعی در اطراف مقعد – یک شکاف مقعدی یا همو‌روئید می‌تواند سبب ایجاد درد و ناراحتی در حرکت روده شود. (یک شکاف مقعدی یک شکاف کوچک در پوست در اطراف مقعد است و یک همو‌روئید ناشی از انقباض عضلانی در مقعد است.) برای جلوگیری از درد، فردی که یکی از این مشکلات را دارد، در برخی مواقع در مقابل تمایل به دفع مدفوع مقاومت می‌کند. این امر می‌تواند علائم عارضه یبوست را در فرد مبتلا ایجاد و یا تشدید کند.
اغلب، یبوست ممکن است نشانه‌ای از بیماری یا عارضه‌ای باشد که بر دستگاه گوارش، مغز یا نخاع تاثیر می‌گذارد. تعدادی از نمونه‌های این بیماری‌ها عبارتند از: سندرم روده تحریک پذیر، انسداد روده، دیورتیکولیت، سرطان روده بزرگ، کم کاری تیروئید، سطح بالای غیر طبیعی کلسیم خون (هیپرکلسمی)، مولتیپل اسکلروزیس، بیماری پارکینسون و آسیب نخاعی. مشکل یبوست همچنین ممکن است ناشی از موقعیت غیر طبیعی ارگان‌های لگن (مثلا، سفت شدن رحم، به نام “پرولاپس رحم”) یا انقباض غیر طبیعی عضلات در لگن باشد.
برخی مواقع یبوست دراز مدت منجر به سفت شدگی مدفوع می‌شود که یک مسدود شدن کولون (روده) در اثر یک توده مدفوع است که نمی‌تواند با انقباض‌های روده بزرگ حرکت کند. سفت شدگی مدفوع می‌تواند باعث بروز درد و استفراغ در فرد مبتلا شود و فردی که دچار انسداد مدفوع است ممکن است به درمان اضطراری یا بستری شدن نیاز داشته باشد. سفت شدگی مدفوع یک عارضه نسبتا رایج از یبوست طولانی مدت در سالمندان و افراد در بستری است که در حدود ۳۰ درصد از تمام کسانی که در خانه تحت مراقب‌های پرستاری هستند، رخ می‌دهد.
