سلامت دستگاه گوارش در طب‌ایرانی از اهمیت بالایی برخوردار است، دقت در پیشگیری و درمان بیماری‌های گوارشی بخصوص معده و تأثیر آن بر درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد توجه این مکتب طبی است.
از دیدگاه طب ایرانی، نوع مزاج، غذاهای مصرفی و سبک‌زندگی افراد، تعیین کننده سلامت دستگاه گوارش است و با رعایت توصیه‌های وارد شده می‌توان سلامت سیستم گوارش بدن را حفظ کرد.
از مهم‌ترین توصیه‌های طب سنتی ایرانی جهت حفظ سلامتی معده می‌توان به میزان غذای مصرفی، زمان و نوع غذا، جویدن کافی غذا، فاصله مناسب بین فعالیت بدنی و غذا، پرهیز از غذا خوردن در حالت روانی نامناسب، زمان نوشیدن آب بسیار اشاره کرد که بسیار حائز اهمیت است.
در همین خصوص فاطمه عمادی داروساز با اشاره به شیوع بیماری‌های گوارشی در دنیا و تأثیر آن بر دیگر ارگان‌های بدن گفت: بیماری‌های گوارشی جزو شایع‌ترین بیماری‌ها است که برخی از انواع آن زندگی اجتماعی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اهمیت مشکلات گوارشی و تأثیری که در ابتلا به سایر بیماری‌ها دارد؛ در منابع طب ایرانی مورد تأکید است و مطالعات آکادمیک جدید نیز عملاً به این مسأله رسیده است.
منشا بسیاری ار بیماری‌ها دستگاه گوارش است
وی در توضیح این مسأله افزود: معده به عنوان جایگاهی که هضم اول در آن صورت می‌گیرد و بعد از آن کبد که هضم دوم در آن انجام می‌شود؛ جایگاه ویژه‌ای در سلامت سایر اعضای بدن دارند زیرا عملاً اگر این دو نتوانند عملکرد درستی داشته باشند، خروجی که به سایر اعضا می‌فرستند و اخلاطی که وارد رگ‌ها و اعضای بدن می‌کنند خام است و هنوز کاملاً تحت تأثیر متابولسم و هضم و جزم درست و کامل قرار نگرفته و لذا خود می‌تواند منشأ مشکلاتی برای سایر اعضای بدن شود.
عمادی با تأکید بر این‌که منشأ بسیاری از بیماری‌ها همچون برخی مشکلات مغز و اعصاب دستگاه گوارش است که طب رایج نیز به آن رسیده، گفت: در واقع یکی از بیماری‌هایی که می‌تواند با مشکلات گوارشی خصوصاً معده در ارتباط باشد؛ سردرد و میگرن است. بسیاری از افرادی که به این مشکلات دچار هستند، به سلامت معده خود توجهی ندارند در صورتی که اصلاح مزاج معده و عملکرد آن می‌تواند سردردهای میگرنی و آزار دهنده را تا حد چشمگیری درمان کند.
این متخصص در خصوص رابطه مزاج کلی بدن با مزاج تک تک اعضای بدن مثل معده اظهار کرد: نمی‌توان گفت اگر فردی از لحاظ ظاهری به یک فرد بلغمی می‌خورد پس حتما معده بلغمی دارد چرا که هر عضوی می‌تواند مزاج مخصوص به خود باید داشته باشد. ممکن است معده یک فرد سرد مزاج، گرم تر از سایر اعضای بدنش باشد یا بالعکس فردی که مزاج گرم و خشک دارد معده سرد و تری داشته باشد؛ اگرچه این موارد کمتر اتفاق می افتد.
حل مشکلات ناباروری با بهبود وضعیت معده
عمادی افزود: امروزه اکثر افراد به دلیل سبک زندگی و تغذیه نامناسب دارای معده سرد و تر هستند. جالب است بدانید ۷۰-۸۰ درصد از افرادی که معده سرد و تری دارند مستعد کبد چرب نیز هستند و در مطالعات ثابت شده اکثر افرادی که کبد چرب دارند دارای سو مزاج‌های معد ه ای هستند یعنی معده و خصوصاً اندام‌هایی که در بحث گوارش مشارکت دارند مثل لوزالمعده، کبد، پانکراست بر سایر اندام‌های بدن تأثیر گذار هستند؛ به عنوان مثال در بخش ناباروری اگر خانم‌ها بهبود وضعیت معده را داشته باشند حدود ۴۰ تا ۴۳ درصد مشکلات ناباروری آن‌ها حل می شود و این اهمیت دستگاه گوارش بدن و لزوم اصلاح سبک زندگی را نشان می‌دهد.
