قهوه ترکیب پیچیده ای از بیش از هزاران ماده شیمیایی مختلف را نشان می دهد که بسیاری از آنها از نظر بیولوژیکی فعال هستند. در واقع یک بررسی جامع در سال ۲۰۱۷ مزایای مصرف قهوه از جمله کاهش مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی عروقی و همچنین کاهش خطر ابتلا به چندین سرطان خاص، بیماری های عصبی، متابولیک و کبد را نشان داد.
در طول سال‌های بعد، ارتباط بین نوشیدن قهوه و بیماری های قلبی عروقی از عدم تأثیر محسوس به یک اثر محافظتی تبدیل شده است، به طوری که با بیماری های قلبی عروقی رابطه معنادار و معکوس وجود دارد.
اما چگونه و چرا رابطه بین مصرف قهوه و بروز بیماری ایسکمیک قلبی (IHD) و مرگ و میر در طول سال ها تغییر کرده است؟ این سوالی بود که توسط تیم ژاپنی مطرح شد که بین سال های ۱۹۹۰ و ۲۰۱۸ یک مطالعه طولی اکولوژیکی انجام داد.
این تیم پژوهشی از مطالعه بار جهانی بیماری (GBD) برای استخراج شیوع و مرگ و میر بیماری ایسکمیک قلبی و پایگاه داده‌های جهانی رژیم غذایی استفاده کرد و داده های مصرف قهوه در سطح جمعیت را برای هر یک از کشورها، تعیین کرد.
با استفاده از داده های ۱۴۷ کشور که هر کدام بیش از یک میلیون نفر جمعیت دارند، مصرف قهوه بر اساس فنجان در روز بر میزان جمعیت از میانگین ۰.۴ در سال ۱۹۹۰ به ۰.۸ در سال ۲۰۱۸ افزایش یافته است. علاوه بر این، بروز بیماری ایسکمیک قلبی در مدت زمان مشابه از ۳۳۸.۷ مورد در ۱۰۰ هزار نفر در سال ۱۹۹۰ به ۳۱۱.۲ در سال ۲۰۱۸ کاهش یافت.
با استفاده از مدل های رگرسیون تنظیم شده برای چندین عامل سبک زندگی از جمله سطوح سیگار کشیدن، فعالیت بدنی و مصرف الکل، مشخص شد که ارتباط معکوس معنی داری بین مصرف قهوه و بروز بیماری ایسکمیک قلبی و مرگ و میر وجود دارد.
به عبارت دیگر، ارتباط مثبت یا مضر بین مصرف قهوه و مرگ و میر ناشی از بیماری ایسکمیک قلبی که پیشتر در دهه ۱۹۹۰ مشاهده شد با گذشت زمان به یک ارتباط معکوس و اثر محافظتی تغییر کرد.
در تلاش برای درک اینکه چرا این تغییرات رخ داده است، محققان حدس زدند که اثرات مضر قهوه در رابطه با بیماری ایسکمیک قلبی احتمالاً مربوط به عوامل مخدوش کننده مانند سیگار کشیدن، یعنی خوردن قهوه همراه با کشیدن سیگار است. این عامل یک توضیح بالقوه محتمل بود، به ویژه با توجه به اینکه نقش سیگار کشیدن بر سلامت انسان شناخته شده است.
عامل دیگری که باعث تغییر از اثرات مضر به محافظتی می شود، ممکن است به دلیل تغییر سبک نوشیدن قهوه از قهوه دم کرده به قهوه فیلتر شده باشد. به عنوان مثال، مشخص است که قهوه دم کرده حاوی یک عامل کلسترول خون بالا است و تحقیقات نشان داده است که چگونه فاکتور کلسترول خون بالا در قهوه جوشانده شده توسط فیلتر کاغذی جدا می شود.
پژوهشگران در انتها به این نتیجه رسیدند که ارتباط بین مصرف قهوه و خطر بیماری ایسکمیک قلبی ممکن است در طول زمان به دلیل تغییرات در عوامل اجتماعی و محیطی تغییر کرده باشد. شرح کامل این تحقیق در آخرین شماره مجله تخصصی Sci Rep منتشر شده است.
