بیماری کبدی به عنوان یک اصطلاح گسترده می‌تواند توصیف کننده هر مسئله‌ای که به کبد آسیب می‌رساند و عملکرد آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد باشد.
علل احتمالی بروز آن شامل عفونت ها، شرایط ژنتیکی، اختلالات خودایمنی و سرطان است. با پیشرفت بیماری کبد توانایی عملکرد این غده تا حدی کاهش می‌یابد که حتی در برخی موارد منجر به مرگ فرد می‌شود.
فرد دارای علائم بیماری کبد باید با پزشک برای تعیین بهترین روش درمانی صحبت کند. درمان زودرس در اغلب موارد می‌تواند پیشرفت بیماری را متوقف یا آهسته کند و کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشد. به گزارش مدیکال نیوزتودی، در این مقاله علائم بیماری‌های مورد بحث قرار می‌گیرد.
بیماری کبد چیست؟
بیماری کبد چندین بیماری مختلف را توصیف می‌کند که به کبد آسیب می‌رساند و منجر به کاهش عملکرد آن می‌شود. انواع مختلفی از بیماری کبدی وجود دارد که می‌تواند در نتیجه ویروس ها، شرایط ژنتیکی و سرطان در کنار سایر علل نمایان شود. درمان‌ها می‌توانند برخی از بیماری‌های کبد را تحت تاثیر قرار دهند و از منجر شدن آنها به نارسایی کبدی تهدید کننده زندگی جلوگیری کنند.
بیماری کبد می‌تواند حاد یا مزمن باشد و بیماری حاد کبدی زمانی رخ می‌دهد که موردی به صورت ناگهانی به کبد آسیب برساند. اگر بیماری به مدت ۶ ماه یا بیشتر کبد فرد را تحت تاثیر قرار دهد آن را بیماری مزمن کبدی می‌نامند.
علائم عمومی بیماری کبد
بیماری حاد کبدی علائم مختلفی دارد، از جمله:
تب
خستگی یا ضعف
زردی پوست و چشم معروف به زردی
ادرار تیره رنگ
مدفوع کمرنگ
تهوع و استفراغ
درد زیر دنده‌ها در سمت راست بدن
در برخی موارد بسته به علت بروز بیماری کبد این علائم ممکن است به طور ناگهانی ظاهر شود، همچنین حدود ۵۰ درصد از افراد مبتلا به بیماری حاد کبدی علائمی ندارند. افراد دارای بیماری مزمن کبدی ممکن است هیچ علائمی را تجربه نکنند تا زمانی که بیماری سال‌ها پیشرفت کند.
علائم هپاتیت
هپاتیت به التهاب کبد اشاره دارد. بر اساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، متداول‌ترین انواع هپاتیت ویروسی A، B و C است، همچنین این احتمال وجود دارد فرد در اثر مصرف برخی داروها، سموم یا مصرف زیاد الکل به هپاتیت مبتلا شود.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها خاطرنشان می‌کند علائم بیماری حاد می‌تواند پس از مواجهه از ۲ هفته تا ۶ ماه وجود داشته باشد. علائم هپاتیت مزمن ممکن است چندین دهه طول بکشد تا بروز پیدا کند. برخی از علائم رایج آن عبارتند از:
خستگی
کاهش اشتها
مدفوع به رنگ روشن
تب
حالت تهوع
زردی
درد شکم
استفراغ
ادرار تیره رنگ
درد مفصل
با این حال، برخی از افراد مبتلا به هپاتیت هم ممکن است به هیچ وجه علائمی را تجربه نکنند.
علائم بیماری کبد چرب
بیماری کبد چرب هنگام تجمع چربی در این غده ایجاد می‌شود. چربی جمع شده به مرور زمان به کبد فرد آسیب می‌رساند و عملکرد آن را مختل می‌کند.
بیماری کبد چرب مانند سایر شرایط کبدی ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند. هنگام بروز علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
ضعف
خارش طولانی مدت
خستگی شدید
کاهش وزن بدون دلیل
زردی
رگ‌های خونی که مانند تار عنکبوت روی پوست به نظر می‌رسند
علائم بیماری ژنتیکی
انواع مختلفی از بیماری ژنتیکی کبد وجود دارد که بسیاری از آنها هنوز ناشناخته هستند. بر اساس اعلام بنیاد کبدی آمریکا، ۲ مورد از رایج‌ترین آنها کمبود آلفا یک آنتی تریپسین و سندرم آلاگیل است. علائم این شرایط متفاوت است، اما می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
خستگی
تورم شکم
کاهش اشتها
نتایج غیرطبیعی آزمایش کبد
زردی
تورم در پا‌ها
مدفوع کمرنگ و شل
نرخ رشد ضعیف در ۳ ماه اول زندگی
خارش پوست
علائم بیماری‌های خودایمنی کبدی
انواع مختلفی از بیماری کبدی خودایمنی وجود دارد که یکی از شایع‌ترین آنها هپاتیت خودایمنی است. فردی که با این شرایط زندگی می‌کند از علائم آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
حالت تهوع
خستگی
اسهال
از دست دادن اشتها
زردی
با پیشرفت بیماری علائم شدیدتری مانند از دست دادن عملکرد مغز، تورم پا‌ها و تجمع مایع در شکم نیز ممکن است نمایان شود.
علائم سرطان کبد
سرطان کبد علائم مختلفی با سایر بیماری‌های کبدی دارد. در صورت مشاهده این علائم فرد باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کند، زیرا تشخیص به موقع به بهبود علائم و احتمال موفقیت درمان کمک می‌کند. علائم رایج سرطان کبد عبارتند از:
از دست دادن اشتها
لاغری ناخواسته
بزرگ شدن کبد
بزرگ شدن طحال
احساس سیری بعد از یک وعده غذایی یا میان وعده کوچک
حالت تهوع
استفراغ
درد شکم
خارش
تجمع مایعات در شکم
زردی
علائم سیروز کبدی
سیروز زمانی اتفاق می‌افتد که کبد به طور دائمی زخم و آسیب ببیند. سیروز غالبا به دلیل شرایط دیگر مانند هپاتیت یا بیماری کبدی مرتبط با مصرف الکل ایجاد می‌شود.
این عارضه در اوایل شروع بیماری چندین علائم ایجاد می‌کند، از جمله:
احساس ناراحتی یا درد در سمت راست بالای شکم
کاهش اشتها
احساس خستگی یا ضعف
استفراغ
لاغری ناخواسته
حالت تهوع
با گذشت زمان علائم شدیدتر هم می‌شوند. علائم دیگری که ممکن است نمایان شوند عبارتند از:
زردی
کبودی یا خونریزی به راحتی
اختلال شناختی
خارش شدید پوست
تورم در ناحیه پایین پا، مچ پا یا پا
نفخ شکم
ادرار تیره رنگ
علائم نارسایی کبدی
نارسایی کبدی هنگام آهسته شدن یا توقف عملکرد طبیعی کبد رخ می‌دهد. این وضعیت تهدید کننده زندگی است و نیاز به مراقبت و درمان دارد. علائم نخست خفیف بوده و با بدتر شدن شرایط شدت آنها افزایش می‌یابد. برخی از علائم متداول اولیه عبارتند از:
خستگی
حالت تهوع
از دست دادن اشتها
اسهال
با پیشرفت بیماری علائم می‌توانند بدتر شده و شامل موارد زیر باشند:
گیجی یا گمراهی
خواب آلودگی شدید
کما
نارسایی کبدی می‌تواند کشنده باشد.
عوامل خطر بیماری‌های کبدی
چندین عامل خطر بالقوه برای ابتلا به بیماری کبد وجود دارد. برخی از این عوامل عبارتند از:
نوشیدن بیش از حد الکل که خطر سیروز یا سرطان کبد را افزایش می‌دهد
زندگی با دیابت
چاقی
کلسترول بالا
داشتن سابقه بیماری کبد مانند هپاتیت B یا C که هر دو خطر سرطان کبد را افزایش می‌دهند
مکمل‌های مضر
قرار گرفتن در معرض سموم محیطی مانند محصولات تمیز کننده خانگی یا کود‌ها یا آفت کش‌ها روی میوه‌ها و سبزیجات
تشخیص بیماری‌های کبد
در صورت داشتن یا مشکوک بودن به بیماری کبدی باید به پزشک مراجعه کرد. پزشک ضمن معاینه فیزیکی از فرد در مورد علائم و سابقه پزشکی و خانوادگی وی سوال می‌کند.
علاوه بر این، پزشک انجام یک یا چند آزمایش را تجویز می‌کند. برخی از آزمایش‌های معمول برای تشخیص بیماری یا آسیب کبدی شامل موارد زیر است:
تست آلفا فتوپروتئین
آزمایش لاکتات دهیدروژناز
آزمایش ۵′-نوکلئوتیداز
آزمایش آنتی بادی علیه میتوکندریایی
آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز
آزمایش گاما گلوتامیل ترانس پپتیداز
آزمایش آلبومین خون
آزمایش بیلی روبین یا زردی
آزمایش آلکالن فسفاتاز
آزمایش زمان پروترومبین
آمینوترانسفراز‌های سرم
آزمایش آلانین آمینوترانسفراز
درمان بیماری‌های کبدی
بهترین درمان برای بیماری کبد به عوامل مختلفی از جمله نوع بیماری کبدی، سن فرد و سایر شرایط پزشکی بستگی دارد. برای برخی از انواع بیماری‌های کبدی پزشک ممکن است دارو‌هایی را برای کمک به کاهش علائم یا درمان مستقیم بیماری تجویز کند.
فردی که تشخیص سرطان کبد را دارد به احتمال زیاد درمان‌های مختلف سرطان برای از بین بردن یا مبارزه با این بیماری نیاز است. در برخی موارد از نارسایی کبدی ممکن است بتوان بخشی از کبد را نجات داد. اگر گزینه مناسبی نیست جراحی پیوند کبد برای فرد تجویز می‌شود.
چشم انداز
نتیجه افراد مبتلا به بیماری کبد بسته به سن و سلامت کلی آنها شدت شرایط و اثربخشی درمان متفاوت خواهد بود. فرد باید با پزشک در مورد روش‌های درمانی موجود صحبت کند. پزشک می‌تواند توضیح دهد آیا درمان به احتمال زیاد بیماری را درمان می‌کند یا روش‌های دیگری برای مدیریت بهتر بیماری وجود دارد.
