خاکشیر گیاهی است که به صورت خود رو رشد می‌کند و در کشور ایران در مناطقی همچون رشته کوه‌های البرز، شمال کشور، بوشهر، سیستان و بلوچستان، آذربایجان، لرستان، کرمانشاه و خراسان جنوبی یافت می‌شود. از ترکیبات خاکشیر می‌توان به اسید لینوئیک، اسید لینولنیک، اسید اولئیک، اسید پالمتیک و اسید استئاریک اشاره کرد. این گیاه بخش‌های متخلفی دارد، اما قسمت خوراکی و پرفایده ان همان دانه‌ها هستند.
خواص و فواید درمانی خاکشیر
- دفع سنگ کلیه
کلیه‌ها پسماند و مایعات اضافی بدن را تصفیه می‌کنند، اما در برخی مواقع این پسماند‌ها در کلیه جمع شده و سنگ کلیه تشکیل می‌شود. نوشیدن شربت خاکشیر و ترنجبین به دفع سنگ کلیه کمک می‌کند. - جوش و آکنه صورت
خاکشیر به دلیل دارا بودن خواص ضد باکتریایی نیرومند باعث پاکسازی پوست می‌شود و در نتیجه به درمان آکنه و جوش صورت کمک زیادی می‌کند. - درمان لک صورت
خاکشیر یکی از بهترین مواد طبیعی برای سم زدایی پوست است که با روشن‌تر شدن رنگ پوست و درمان لک‌های پوست کمک می‌کند. - رفع تشنگی
احساس تشنگی با نیاز بدن به آب متفاوت است. زمانی که درباره احساس تشنگی بحث می‌شود برخی از نوشیدنی‌ها مثل شربت آبلیمو باعث ترشح بزاق بیشتر می‌شوند و در نتیجه احساس تشنگی را زودتر برطرف می‌کنند، ولی این به آن معنا نیست که نیاز بدن به آب تامین شده است. نوشیدنی‌هایی مانند خاکشیر به دلیل داشتن دانه‌هایی که آب را درون خود حبس می‌کنند و می‌توانند چند برابر ظرفیت ذخیره آب داشته باشند در زمان تشنگی نوشیدنی بسیار مناسبی است. - رفع بوی بد دهان
بوی بد دهان مشکلی است که حضور شما در اجتماع را محدود می‌کند. خاکشیر بدن را سم زدایی کرده و به دفع خلط‌های موجود در سیستم تنفسی کمک می‌کند، در نتیجه بوی بد دهان را از بین می‌برد. برای درمان بوی بد دهان هر روز عصر یک لیوان خاکشیر و ترنجبین بنوشید. - درمان کبد چرب
داشتن کبد چرب یکی از مشکلاتی است که بسیاری از افراد درگیر آن هستند و عوارض بسیاری را برای بدن به وجود می‌آورد. خاکشیر با دارا بودن خاصیت دیورتیک طبیعی به سم زدایی و پاک سازی کبد از چربی‌های اضافی کمک می‌کند و برای درمان بیماری‌های کبد از جمله کبد چرب مفید است. - درمان لاغری
اگر تصمیم دارید وزن خود را افزایش دهید و برای این کار دست به دامن انواع و اقسام مکمل‌های غذایی و دارویی شدید به توصیه ما عمل کنید. هر روز صبح ناشتا پیش از آنکه سراغ صبحانه بروید از شربت خاکشیر و شیر میل کنید. به این ترتیب می‌توانید با نوشیدن این خاکشیر صبح ناشتا به درمان لاغری و افزایش وزن خود به مرور زمان کمک کنید. - تسکین التهاب مجاری ادراری و کلیه
شاید کمتر کسی درباره خاصیت شفابخش خاکشیر در درمان و تسکین التهاب مجاری ادراری و کلیه شنیده باشد. اما در بسیاری از متون طب سنتی به این موضوع اشاره شده است که استفاده از خاکشیر هنگام بروز التهاب‌های مجاری ادراری و کلیه بسیار موثر است، به ویژه زمانی که فردی مبتلا به بیماری سنگ کلیه است و وجود سنگ در کلیه وی موجب بروز التهاباتی در موضع کلیه یا مجاری ادرار وی شده است. در این حالت نوشیدن روزانه ۴ تا ۵ لیوان خاکشیر که با شیرینی طبیعی مثل سکنجبین شیرین شده باشد بسیار مفید دانسته شده است. - پاکسازی روده
اسهال یکی از شایع‌ترین مشکلات در فصل تابستان است. این بیماری شما را از انجام کار‌های روزمره باز می‌دارد و بی توجهی به درمان آن باعث کم آبی بدن می‌شود. خاکشیر روده را پاکسازی کرده و میکروب‌هایی که باعث اسهال شده‌اند را از بین می‌برد. برای درمان اسهال شربت خاکشیر را با آب سرد درست کرده و مقداری عسل یا شکر به آن اضافه کنید. نوشیدن این ترکیب هر دو ساعت یکبار به درمان این عارضه کمک می‌کند. - درمان یبوست
وقتی حرکات روده کاهش یافته یا نامنظم می‌شود، مواد زائدی که بعد از هضم غذا به وجود می‌آیند، در بدن باقی مانده و تخلیه نمی‌شوند درنتیجه فرد دچار یبوست می‌شود. در طب سنتی توصیه می‌شود برای درمان یبوست شربت خاکشیر بنوشید. شربت خاکشیر در صورتی‌که با آب گرم درست شود خاصیت ملین دارد و برای درمان یبوست مفید است. دو قاشق غذاخوری خاکشیر را با یک لیوان آب گرم ترکیب کرده و هر روز صبح و شب یک لیوان از این شربت بنوشید. - فواید خاکشیر برای کودکان
استفاده از شربت خاکشیر یک روش طبیعی برای درمان یبوست در کودکان است. البته استفاده از خاکشیر برای کودکان زیر سه سال توصیه نمی‌شود، در صورتی‌که می‌خواهید به این کودکان خاکشیر بدهید، شربت خاکشیر را از یک صافی عبور داده و آب آن را به کودک‌تان بدهید. به علاوه پیش از آنکه شربت خاکشیر را به کودکان زیر سه سال بدهید، حتما با پزشک مشورت کنید. - پیشگیری از دل ضعفه
برخی از افراد هستند که در طول روز دچار دل ضعفه می‌شوند. این دل ضعفه ممکن است در طول روز‌های گرم تابستان یا در ایام ماه رمضان به سراغ افراد مختلف بیاید. برای پیشگیری از بروز این دل ضعفه کافی است، خاکشیر و آب عسل را با هم ترکیب کرده و میل کنید. - درمان سرماخوردگی و تب
خاکشیر دارای خاصیت ضد باکتریایی و ضد ویروسی است و به بدن در مبارزه با بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی کمک می‌کند. همچنین طبع خاکشیر سرد است، بنابراین بدن را خنک کرده و تب را پایین می‌آورد.
-درمان فشار خون
برای درمان بیماری فشارخون به اندازه یک لیوان خاکشیر را به خوبی بکوبید و آن را به‌صورت پودر درآورید. سپس خاکشیر نرم شده را در ظرفی ریخته و به مرور به آن آب اضافه کنید و هم بزنید تا به صورت خمیری یک دست شود. برای تاثیر گذاری می‌توانید در هفته یک تا دوبار این خمیر را روی پاهایتان بمالید و اجازه دهید شب تا صبح باقی بماند. این کار در کنترل فشار خونتان به شما کمک می‌کند.
- درمان شوره سر
در طب سنتی علت شوره سر را اختلال در عملکرد کبد می‌دانند، در صورتی‌که کبد قادر به دفع مواد زائد بدن از راه‌های معمول نباشد، ممکن است این مواد را از راه‌های غیرعادی مانند پوست سر دفع کند، در نتیجه فرد دچار شوره سر می‌شود. مصرف خاکشیر عملکرد کبد را بهبود بخشیده و به درمان شوره سر کمک می‌کند. - متعادل ساختن وزن
خاکشیر حرکات روده را بهبود می‌بخشد و با دفع سموم و پاکسازی روده باعث دفع چربی اضافی بدن و لاغری می‌شود. شربت خاکشیر را به صورت ناشتا بنوشید. همچنین برای افزایش وزن می‌توانید خاکشیر را ناشتا همراه با یک لیوان شیر مصرف کنید. با این کار معده تقویت می‌شود و اشتها افزایش می‌یابد و در نتیجه به درمان لاغری کمک می‌کند. - درمان یبوست بارداری
از خواص خاکشیر در بارداری می‌توان به درمان یبوست اشاره کرد. زنان باردار بیشتر از افراد معمولی دچار کم آبی بدن می‌شوند و مشکلاتی، چون یبوست را تجربه می‌کنند، خاکشیر یک ملین طبیعی است و به درمان یبوست دوران بارداری کمک می‌کند. با این وجود قبل از مصرف خاکشیر در دوران بارداری با پزشک مشورت کنید. - درمان گرمازدگی
درمان گرمازدگی یکی از مهم‌ترین خواص خاکشیر است که آن را به یک نوشیدنی محبوب برای فصل تابستان تبدیل کرده است. مصرف خاکشیر دمای بدن را کاهش داده و نقش موثری در پیشگیری از گرمازدگی دارد.
مضرات موارد منع مصرف خاکشیر
• زیاده روی در مصرف خاکشیر در دوران شیردهی باعث دل درد و ایجاد نفخ در مادر و نوزاد می‌شود.
• استفاده طولانی مدت از خاکشیر احتمال ابتلا به مگاکولون را افزایش می‌دهد، مگاکولون دراثر منبسط شدن روده بزرگ به وجود می‌آید، بیمار مبتلا به این عارضه قادر به دفع مدفوع یا گاز از بدن نیست.
• زیاده روی در مصرف خاکشیر احتمال ایجاد ورم یا زخم معده را افزایش می‌دهد.
• زیاده روی در مصرف خاکشیر باعث اسهال می‌شود.
• اگر طبع سردی دارید و به بیماری‌هایی مانند روماتیسم یا آرتروز مبتلا هستید، مصرف خاکشیر را محدود کنید و آن ر ا همراه با عرق نعنا یا عسل میل کنید.
• مصرف خاکشیر برای کودکان زیر ۳ سال توصیه نمی‌شود.
• به علاوه، خاکشیر یک ملین محسوب می‌شود و مصرف آن در دراز مدت باعث می‌شود که روده‌ها تنبل شده و بدون یک ماده ملین نتوانند عمل دفع را انجام دهند.
