اگر چه مشکل تنگی نفس در هر فردی، به شکل متفاوتی احساس میشود، ولی اغلب افراد مبتلا میگویند دچار فشار و تنگی در ناحیه قفسه سینه میشوند و یا احساس خفگی دارند.
بسته به علت آن، تنگی نفس میتواند فقط یک بار اتفاق بیفتد و یا برای همیشه وجود داشته باشد.
ورزش خیلی سخت و شدید، گرمای زیاد هوا، چاقی و ارتفاع زیاد باعث تنگی نفس در یک فرد سالم میشوند. غیر از این موارد، تنگی نفس علامت یک بیماری است.
اگر بی دلیل دچار تنگی نفس گشتید، به خصوص اگر تنگی نفس به طور ناگهانی و شدید بروز کرد، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
علل تنگی نفس
در بیشتر موارد، تنگی نفس در اثر بیماری قلبی و یا ریوی بروز میکند.
قلب و ریه در رساندن اکسیژن به بافتهای بدن و دور کردن دی اکسید کربن از آنها نقش دارند و بروز هر گونه مشکلی در این روند، روی تنفس شما موثر است.
علل شایع تنگی نفس عبارتند از:
– بیماری آسم
– مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن
– تامپوناد قلبی (فشار روی قلب به دلیل تجمع خون و مایعات دیگر در اطراف قلب)
– حمله قلبی
– کاهش فشار خون
– آمبولی ریه
– پنومونی (ذات الریه)
– آسیب ریه و قلب در اثر فشار زیر آب (مثل غواصی)
– گرفتگی راه تنفسی فوقانی
علل تنگی نفس مزمن عبارتند از:
– بیماری آسم
– بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD)
– بد کار کردن قلب
– بیماری ریوی درون شبکهای
– چاقی
تعدادی از بیماریهای دیگر نیز باعث میشوند فرد نفس کم بیاورد و دچار تنگی نفس شود، مثل:
الف) بیماریهای ریوی
– بیماری خروسک (کروپ)
– سرطان ریه
– ذات الجنب (آماس شامه ریه)
– ادم ریوی
– فیبروز ریوی
– فشار خون ریوی
– سارکوئیدوز
– سل
ب) بیماریهای قلبی
– کاردیومیوپاتی
– آریتمی قلبی
– نارسایی قلبی
– پریکاردیت
ج) سایر بیماریها و مشکلات
– کم خونی
– شکستگی دنده قفسه سینه
– خفگی
– التهاب اپی گلوت (دریچه نای)
– بلعیدن یک جسم خارجی مثل سکه
– اختلال اضطراب فراگیر
– سندرم گیلن باره
– بیماری میاستنی گراویس
چه موقع نزد پزشک برویم؟
اگر به طور ناگهانی دچار تنگی نفس شدید گشتید، طوری که دیگر نتوانستید کاری انجام دهید، فورا به اورژانس (۱۱۵) زنگ بزنید و یا از کسی بخواهید تا شما را نزد پزشک ببرد.
اگر تنگی نفس شما همراه با درد قفسه سینه، غش و ضعف و حالت تهوع بود، سریعاً به پزشک مراجعه کنید، زیرا اینها میتوانند علامت حمله قلبی یا آمبولی ریوی باشند.
اگر تنگی نفس شما با مشکلات زیر همراه بود، یک وقت ملاقات با پزشک بگیرید:
– ورم پا و قوزک پا
– تنفس مشکل هنگام دراز کشیدن
– تب بالا، لرز و سرفه
– کبودی لبها و سر انگشتان دست
– خس خس سینه (با صدا نفس کشیدن)
– بدتر شدن تنگی نفس قبلی
مراقبت از خود
برای جلوگیری از بدتر شدن تنگی نفس مزمن، به توصیههای زیر عمل کنید:
۱- سیگار نکشید. اگر حتی سالهای سیگار کشیده اید، باید بدانید ترک آن باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی، ریوی و سرطان میشود.
۲- از آلایندههای محیطی دوری کنید. تا حد امکان از تنفس مواد آلرژی زا و سموم محیطی خودداری کنید.
۳- اگر چاق هستید، وزن اضافی خود را کم کنید.
۴- مراقب خودتان باشید. اگر یک بیماری دارید، همواره مراقب آن باشید تا بدتر نشود.
۵- برنامه عملی داشته باشید. با پزشک خود صحبت کنید که اگر علائم شما بدتر شد، چه کار کنید.
۶- از کار و تقلا در ارتفاعات بالاتر از ۱۵۰۰ متری خودداری کنید.
۷- اگر از کپسول اکسیژن برای تنگی نفس خود استفاده میکنید، همیشه آن را چک کنید تا خالی نباشد و به درستی کار کند.
