فاکتورهایی وجود دارند که میتوانند بر احتمال یک حمله قلبی اثر بگذارند. مثلاً انجمن قلب آمریکا میگوید افرادی که سیگار میکشند، فشارخون بالا دارند، کلسترولشان بالاست، چاق هستند یا دیابت دارند بیشتر احتمال دارد دچار حمله قلبی شوند.
اگر فرد سن بالاتری داشته باشد این احتمال بیشتر هم میشود. یا اگر کسی سابقه بیماری قلبی در خانواده داشته باشد یا خودش سابقه پره اکلامپسی یا یائسگی زودرس داشته باشد بیشتر در معرض حمله قلبی است. ابتلا به پسوریازیس یا آرتریت روماتوئید نیز میتواند احتمال حمله قلبی را افزایش دهد.
هرچند بسیاری از این ریسک فاکتورها ذاتاً بیولوژیکی هستند؛ اما تحقیقات نشان میدهد هیجانات و احساسات ما نیز در ریسک حمله قلبی نقش دارند، خصوصاً احساس خشم و عصبانیت.
محققان به مطالعه روی این مسئله پرداختهاند که آیا خشم ناگهانی میتواند منجر به حوادث قلبی و عروقی حاد مثل انفارکتوس، سکته مغزی ایسکمی یا هموراژیک، آریتمی بطنی و… شود یا خیر. آنها همچنین ارزیابی کردند ریسک حمله قلبی بر اساس شدت خشم تغییری میکند یا ریسک حمله قلبی برای فردی که در زندگی روزمره خود معمولاً خشمگین و عصبانی است چگونه است.
ریسک حمله قلبی تا دو ساعت بعد از عصبانیت ناگهانی بالاترین میزان است
یافتههای علمی نشان دادهاند تا دو ساعت بعد از وقوع خشم و عصبانیتی ناگهانی، احتمال انفارکتوس حاد، سندرم حاد کرونری (ACS)، سکته مغزی ایسکمی و هموراژیک و آریتمی بطنی در افرادی که هایریسک هستند بسیار بالاست.
بعضی از مطالعات نیز به بررسی نقش «شدت» خشم در احتمال حمله قلبی پرداختهاند. هرچند این مطالعات کوچک بودند؛ اما دو تا از آنها دریافتند بین ریسک آریتمی بطنی و شدت خشم ارتباط وجود دارد. مطالعهٔ دیگری نیز دریافت بین ریسک انفارکتوس قلبی (MI) و افزایش تدریجی خشم یک ارتباط مثبت وجود دارد.
بعضی از پژوهشها نیز میگویند اینکه فرد معمولاً هرچندوقت یکبار دچار عصبانیتهای ناگهانی میشود هم میتوانند در ریسک یک حمله قلبی نقش داشته باشد. مثلاً افرادی که بهطورکلی ذاتاً خلقوخوی عصبی دارند ممکن است کمتر در معرض حوادث قلبی باشند؛ زیرا بدن آنها به این افزایشهای ناگهانی استرس فیزیولوژیکی عادت کرده است. اما کسی که معمولاً خشمگین و عصبانی نمیشود بیشتر احتمال دارد دچار حمله قلبی ناشی از خشم ناگهانی شود.
بعضی از خشمها میتوانند سالم باشند
این اولین باری نیست که دانشمندان به بررسی دقیق ارتباط بین خشم و حوادث قلبی میپردازند. برخی از تحقیقات نشان دادهاند انواع خاصی از خشم و عصبانیت در واقع میتوانند از جهاتی از ما در برابر حوادث قلبی محافظت کنند. در مطالعهای در سال ۲۰۱۱ که در نشریه انجمن قلب آمریکا منتشر شد، محققان به بررسی انواع مختلف عصبانیت و اثر آنها بر ریسک بیماریهای قلبی و عروقی پرداختند.
این تیم تحقیقاتی بر سه نوع خشم متمرکز شدند. اولین نوع ابراز خشم سازنده بود یا خشمی که نسبت به فردی دیگر، اما با هدف حل اختلاف ابراز میشود. نوع دوم خشم مخرب توجیهی بود که با حالت تدافعی و سرزنش همراه است. سومین نوع خشم که محققان آن را بررسی کردند خشم مخرب نشخواری بود که به معنی کینهتوزی و نگهداشتن آن است که با فرد میماند و او را اذیت میکند.
یافتهها نشان دادند افرادی که در ابراز خشم سازنده امتیاز بیشتری کسب کرده بودند، طی یک دوره دهساله که مورد پیگیری بودند، ریسک کمتری در بیماریهای قلبی و عروقی داشتند. اما افرادی که امتیازات بالایی در خشم مخرب و توجیهکننده گرفته بودند بیشتر احتمال داشت دچار بیماریهای قلبی شوند. بهطورکلی این مطالعات اینطور نتیجهگیری کردند که لازم است داروها یا الگوهای اصلاح رفتاری کشف و ارائه شوند که میتوانند در کاهش ریسک حوادث قلبی مرتبط با خشم و عصبانیت در افراد هایریسک مؤثر باشند.
بهترین راهها برای پیشگیری از بیماری قلبی
کنترل ریسک فاکتورهایی مثل ترک سیگار، پایین آوردن فشارخون و کلسترول بالا، داشتن وزنی سالم و ورزش منظم و کنترل دیابت از بهترین راهکارها برای پیشگیری از بیماری قلبی هستند. اما احساسات و هیجانات ما نیز در سلامت عمومی ما نقش دارند؛ بنابراین لازم است به میزان استرستان و نحوهٔ واکنشی که به آن نشان میدهید نیز توجه کنید.
مطالعات نشان دادهاند استرس مزمن که میتواند شامل هیجانات قوی مثل خشم و اضطراب و افسردگی باشد میتواند اثر منفی بر سلامت قلب بگذارد.
اگر بدن ما برای مدتی طولانی در وضعیت هشدار و استرس باشد قطعاً آسیب خواهد دید. استرس مزمن، التهاب را در بدن بالا میبرد و فشارخون و کلسترول خون را نیز افزایش میدهد که همگی میتوانند زمینه را برای بیماریهای قلبی آماده کنند.
هیجانات استرسبرانگیز مثل خشم، ما را درگیر رفتارهای منفی نیز میکنند، مثل سیگارکشیدن، الکل نوشیدن، پُرخوری و نداشتن فعالیت بدنی.
پس بهجای اینکه با رفتارهای منفی و عادات ناسالمی که به ضرر قلبتان هستند با استرستان روبرو شوید، بهتر است روشهای سازنده و مؤثر ابزار خشم را یاد بگیرید تا از این طریق استرستان کمتر شود.
آرامسازی را تمرین کنید
زمانی که احساس عصبانیت میکنید در همان لحظه، شمردن تا ده را شروع کنید تا شدت خشمتان کمتر شود، یا از آن فضا خارج شده و چندقدمی راه بروید و به خودتان چند دقیقه استراحت دهید. چند نفس عمیق و آرام بکشید. سعی کنید جملهای را بارها با خودتان تکرار کنید، چیزی مثل «آرام باش، تو از پس آن برمیآیی!» یا «همه چیز درست خواهد شد!».
یافتههای علمی نشان دادهاند تا دو ساعت بعد از وقوع خشم و عصبانیتی ناگهانی، احتمال انفارکتوس حاد، سندرم حاد کرونری (ACS)، سکته مغزی ایسکمی و هموراژیک و آریتمی بطنی در افرادی که هایریسک هستند بسیار بالاست
طرز فکر «صفر یا صدی» را کنار بگذارید
در گرماگرم خشم و عصبانیت عجیب نیست که فکر کنید بدترین اتفاق ممکن افتاده است، درحالیکه اغلب این گونه نیست. بهجای اینکه فکر کنید همه چیز خراب شده و وضعیت وحشتناکی رخ داده، به این فکر کنید که اشتباهی رخ داده؛ اما دنیا تمام نشده است! از خودتان بپرسید آیا یک سال دیگر یا حتی یک هفته دیگر هم این مسئله همین اندازه ناراحتکننده و مهم خواهد بود؟
واکنشتان را کنترل کنید
بهجای اینکه فوراً عکسالعمل نشان دهید و اولین چیزی که به فکرتان میرسد را به زبان بیاورید یا واکنش تندی نشان دهید، خونسردیتان را حفظ کنید. اغلب، اولین استنباط ما میتواند نادرست باشد، پس بهجای اینکه طبق اولین چیزی که به ذهنتان میرسد عمل کنید، چند ثانیه به چیزی که میخواهید بگویید فکر کنید. اگر احساس میکنید به کمی زمان نیاز دارید تا افکارتان را بررسی کنید بسیار خب این کار را بکنید. حتی میتوانید فردا جواب بدهید، یا بعد از چند دقیقه پیادهروی، تا هیجانات شما فرصت سردشدن داشته باشند و بتوانید بهتر فکر کنید.
اگر فکر میکنید نیاز دارید، در کلاسهای کنترل خشم شرکت کنید
کنترل خشم یک مهارت است و اگر فکر میکنید خودتان بهتنهایی نمیتوانید آن را فرابگیرید، در یک کلاس کنترل خشم ثبتنام کنید. داشتن این مهارت، هم به نفع خودتان است و هم به نفع اطرافیانتان.